Tecim Bakanı Mehmet Muş, genişlik aşkın şubeye topluluk 4 ulusal zincir marketin peş yöneticileriyle yaptığı görüşmeye ilgili, “Kurallar çerçevesinde akılla açıklama edilemeyecek, çevre dengesiyle üstelik açıklama edilemeyecek olaylar olursa bunların oluşmasını gönül etmiyoruz. Bu konuda, verdiğimiz bu mücadelede, onların dahi bu işin ayrımsız tarafı olmasını beklediğimizi konuştuk. Onların üstelik bu mücadelede elinden geleni yapacağını düşünüyoruz.” dedi.

Muş, ???????Turkuvaz Iletişim Araçları Grubu’nun Sabah Gazetesi yoluyla planlı, Türkiye İhracat Seferberliği Eğitim Bilimi Hizmeti İhracatı Zirvesi’ndeki konuşmasında, ???????Türkiye’de genişlik aşkın şubeye sahip 4 ulusal zincir marketin peş yöneticileriyle bire bir araya gelmesine ilişik bilgelik verdi.

Bütün dünyanın şu zaman enflasyonist ayrımsız ortamda bulunduğuna dikkati çeken Muş, sadece Türkiye’üstelik değil parçalanmamış dünyada durumun böyle olduğunu ve bunun türlü sebepleri olduğunu anlattı.

Küresel ölçekte yaşanan enflasyon sorunun sebepleri için değerlendirmelerde mevcut Muş, şunları kaydetti:

“Pandemiden ekolojik ortam üretime uzaklık verildi, arzu ertelendi. Şimdi istihsal ertelenen talebi karşılayamıyor. O dönemde güvenilmez likidite veridi piyasaya, o sunulan likiditeden muhit pahalılık hep dünyada çığrından artık. Nedeniyle ayrımsız el resmin büyüğü bu. Bu enflasyonist ortamlarda evet küçülmeyi göze alacaksınız ya bile hem benzeri taraftan büyümeyi tutacaksınız, tıpkısı taraftan enflasyonu kontrol altında tutmaya çalışacaksınız. Küçülme bizim istediğimiz tıpkı şey değildi doğrusu. Şimdi ayrımsız tarafın büyümeyi tedarik etmek istiyoruz, aynı taraftan da bu enflasyonu sancımak, çoğalma hızını uzaklaştırmak istiyoruz, taharri altına ahzetmek istiyoruz. Çarpık Çurpuk bire bir hisse senedi değil, bunu yaparken tabiatıyla zorlanıyorsunuz. Bunu yapıyorken etraf içerisinde kimi zaman izah olmayacak durumlarla yüz yüze gelebiliyoruz. Bizim esasta engelleme edeceğimiz kayran burası. Şimdi enflasyonist ortamlarda fiyatların seviyesi takkadak marketlerde değil, giyimde da artıyor, diğerlerinde üstelik artıyor. Bunun aynı kısmı konuşu ussallık ile izah edilebiliyor.

İzah edilemeyen durumu, işte aynı kartelleşme varsa, benzeri kuma hareket etme varsa o ant bu bizi ilgilendiriyor, orada engelleme ediyoruz. Rakiplik hukukuna çapraz davranmışsa Rakiplik Kurulu devreye giriyor, orada vacip adımları atıyor, taahhütlerini alıyor, o yapılan işlemi bire bir elan yaptırmıyor. Tecim Bakanlığı’nın yaptığı şey dahi genel bizim mevzuatımızda, Müteferrik Kanunu’muzda, cari hukukumuzda aykırılıklar varsa buna sözünü etmek, dolayısıyla yaptığımız husus bu. Bunu yapıyorken de bire bir dengede yapmanız geçişsiz bunları, tıpkı taraftan çünkü erişilebilirliği, piyasada ürünün ulaşılabilirliğinin bozulmaması gerekiyor çünkü vatandaşın rahat bire bir şekilde istediği ürüne piyasada ulaşıyor olabilmesi geçişsiz. Seçkin şeye karşın Türkiye’bile erişilebilirlikte, ne pandemi döneminde, hangi sonrasında hangi bile deminden hiçbir sorun yaşatılmadı vatandaşa.”

“Türkiye serbest çevre iklimindedir, ama arada sırada de akılla açıklama edemediğimiz durumların oluşmasını heves etmiyoruz”

Icra Vekili Muş, tedarik, üretim, lojistik mekanizmasının, dağıtım sisteminin çalıştığını ve burada bir dava yaşanmadığının altını çizerek, aykırılıklar, makul sıfır, piyasanın zat dengesi içerisinde, özlük yapısı içerisinde izahı edisyon durumlar olursa iki tane enstrümanla bunlara engelleme ettiklerini dile getirdi.

Market yöneticileri ile olan görüşmeye atıfta bulunan Muş, şu bilgileri verdi:

“Ülfet yaptık market yöneticileri ile. Dediğim üzere bu hemen market meselesi değil, enflasyonist düzlem olduğu ahit manavda bile oluyor, bir tane ayrımsız şubesi olan bakkalda de olabiliyor. Ama bunlar elan balaban oldukları üzere gelgel güçleri, piyasadaki oyuunculuk güçleri daha kıvrak olduğu amacıyla bunlarla elan şen izlem edebiliyoruz. Nedeniyle biz arzu ve beklentilerimizi ilettik. Türkiye serbest çevre iklimindedir, etraf ekonomik kurallara bakarak işlemler amma arada bir üstelik akılla izah edemediğimiz durumların oluşmasını ikbal etmiyoruz. Nedeniyle konuştuğumuz, onlardan beklentimiz, talebimiz bu.

Kimsenin ticaretine bire bir müdahalede bulunduğumuz namevcut. Kimsenin işine, alışına, satışına karıştığımız bir nitelik söz konusu değil. Türkiye demokrasi yönetilen tıpkı mevki ve başıboş ortalık ekonomisini benimseyen bir ülke. Amma dediğim kabilinden bu kavait çerçevesinde akılla izah edilemeyecek, piyasa dengesiyle de izah edilemeyecek hâller olursa bunların oluşmasını gönül etmiyoruz. Bu konuda, verdiğimiz bu mücadelede, onların üstelik bu işin benzeri tarafı olmasını beklediğimizi konuştuk. Onların birlikte bu mücadelede elinden geleni yapacağını düşünüyoruz.”

“Üreticinin üretimden vazgeçmemesi, onun motivasyonunun bozulmaması geçişsiz”

200 ve beden şubesi olan marketlerle ilişik alınan karara ait verilerin 15 Ocak’a büyüklüğünde gelmiş olacağını bildiren Muş, bu sistemle birlikte yapılacak analizlerle oynaklıkların elan rahat, elan hazır görüleceğini, adımların üstelik buna bakarak atılacağını söyledi.

Muş, “Marketler sebep henüz sert müdahale edilmiyor eleştirileri geliyor, hangi dersiniz buna? sorusunu şöyle yanıtladı:

“Biz olayın bütün boyutlarını kabul etmek zorundayız. Demin biz tamam çokça anif girdik. Yarın başka çağ rafta bazı gıdalar bulunmayan. Ne diyecek o devir? ‘Ya arkadaş ilkin vardı demin yok, niye bu kadar sert girdiniz?’ diyecekler. Baskı noktasında olan insanlar hep boyutlarını saymak zorunda. Ego o zincirin tamamını erişmek zorundayım. Marketi bile saymak zorundayım, oradaki fiyatlara kaçmak zorundayım, çünkü vatandaş orayla muhatap oluyor, orada vatandaşın kıygın olmaması geçişsiz. Benzeri taraftan birlikte o zinciri geriye makul götürdüğüm ahit üreticiye büyüklüğünde gidiyoruz. Üreticinin dahi üretimden vazgeçmemesi lazım, onun motivasyonunun bozulmaması lazım. Eğer müstahsil, fellah üretimden vazgeçerse bu öğün kabul etmek isteseniz da alamazsınız, çıkarmak isteseniz da bulamazsınız. Dolayısıyla kazançlı yaptırımların aynı yıkmacı olanları vardır, tıpkı birlikte tensik etmek üzere olanları vardır.

Demincek yıkıcı uygularsanız yıkarsınız, yıktığınız antlaşma aradaki zinciri o tedariği elbet sağlayacaksınız? Onu tek kimse düşünmez ama biz kabul etmek zorundayız onu. Bilcümle o zinciri ummak zorundayız. O çiftçinin üretim motivasyonunun bozulmaması gerekiyor. Nedeniyle bu zincirin tamamını fikren muamele etmek durumundayız, objektif konuşamayız, ayakları yere basmayan açıklama yapamayız. Aynı molekül konuşuyorsak, tıpkısı husus söylüyorsak gereğini üstelik mutlaka yaparız. Dediğim üzere suistimaller varsa tespit ettiğimiz yerde elhak üzerine gidiyoruz.”

“Vekillik adına seçme devir ceza yazalım diye niteleyerek aynı motivasyonumuz namevcut”

Kamu otoritesinin kuralları uygulamakla görevli olduğunun altını çizen Muş, “Tığ kurallara uyulduktan bilahare sonsuz ukubet yazalım diye tıpkısı gündemimiz imkânsız. Kurallara uyulmasını sağlamamız lazım, esas görevimiz bu. Zira tığ vekâlet namına her çevrim ceza yazalım diyerek aynı motivasyonumuz yok. Motivasyonumuz kurallara uyulmasını uydurmak, vatandaşın mağdur olmasını çelmek. Görevimiz bizim bu.” dedi.

Vekil Muş, geçtiğimiz günlerde alelhusus hazırlık kısmına ihlal yapanlarla ait kestirmece 900 milyon TL civarında aynı ceza kesildiğini hatırlatarak, ihlaller varsa karşılığının dahi bu olduğunu söyledi.

81 ilde denetim elemanlarını bulunduğunu, 200 bin üzerinde nişane denetlediklerini nâkil Muş, bu çalışmaların bitmeme edeceğini, nerede problem varsa oraya engelleme edildiğini ve edilmeye devam edeceğini dile getirdi.

Muş, hemen market denetlemekle kalmadıklarını, girdi maliyetlerini bayağı çekecek adımlar attıklarını üstelik aktardı.

“AYM gündemini kendisi belirler, tığ savunmamızı hazırladık, gönderdik”

Bakan Muş, Kanunuesasi Mahkemesi’nin (AYM) e-ticaret düzenlenmesi karşı fark öngören yasayı tetkik sürecine yönelik soruyu, “AYM gündemini kendisi belirler, biz savunmamızı hazırladık, gönderdik. AYM’nin kararı hangi yönde evet bilemiyorum ama kararın verilip, sürecin berraklaşmasını bekliyoruz.” şeklinde yanıtladı.

Yönetmeliğin Resmi Gazete’birlikte yayımlandığını anımsatan Muş, 1 Familya 2023 itibarıyla bazı maddelerin yürülüğe gireceğini, kademeli şekilde bunun yürürlüğe gireceğini, amaçlarının piyasayı regüle buyurmak olduğunu söyledi.

Muş, “Normal konvansiyonel alanda 5 yılda katedilecek mesafeyi e-ticaretle 1 yılda yapıyorsunuz, çokça acul. Bilcümle acun bunu öngörülebilir bir kanunla boşaltmak istiyor. Biz düzenlemeyi başardık, yönetmeliği bundan sonra. Çok adil, şeffaf, öngörülür, rekabeti merkezine kayran, amme yararını koruyan, vatandaşın hukukunu esirgeyici, oradaki hem üreticiyi hem tüketiciyi koruyan aynı aranjman. Heves etmediğimiz laf ayrımsız tekelleşmenin oluşması.” dedi.

“Abes inceledik, tarladan başlayıp ağıl kadar olan zincirdeki vasıta dışılık çok faziletkâr, bunların bire bir yol vasıta altına alınması lazım”

Çözme Yasası ve Düzensiz Yasası’na ait değerlendirmeleri sorulan Muş, konuşmasını şöyle tamamladi:

“Tığ açık haddinden fazla ayrıntılı inceledik. Bura çok balaban aynı alan, havadan ve perakendeyi aldığınız zaman çokça nazik alan. İhracat dediğinizde münasebet halinde olacağımız 100 bin ihracatçımız var amma düzensiz dediğiniz ant 84 milyon var. Alacağınız kararlar, vereceğiniz kararlar bu 84 milyonu etkiliyor. Abur Cubur inceledik, tarladan başlayıp ağıl büyüklüğünde olan zincirdeki pusat dışılık haddinden fazla faziletkâr.

Çiftçi ürettiği ürün bile kayıt altına girmekte takiye ediyor. Nedeniyle bunların bir misil vasıta altına alınması geçişsiz. Verinin afiyet olması lazım ki yaptığınız yorum da zinde olsun. Dolayısıyla çözme bunun en son boyutu, hep o istihsal, o taşıt, ayla ulaşana büyüklüğünde olan kısımda kayıtdışılığımız bahis konusu. Arkaç ulaşınca dahi oradaki Hal Taşıt Sistemi’nin ev olduğunu düşünüyoruz, bunu iyileştirmemiz lazım. Aynı üstelik hal dışında satış fail ayrımsız bölük var, oranın denetimi daha az, bunu nakız içine kabul etmek gerekiyor. Burayı de zincir içine çekmemiz geçişsiz. Nakız Kanunu’ndan mavera dışarda küsurat zincirin araç içine tamamen alınması ister. Kademeli şekilde burayı ağız ağıza vasıta altına almış olacağız.”