Iktisat yönetiminin 9 Haziran Perşembe gecesi açıkladığı eskimemiş tedbir paketi TL’deki ayar kayıplarını bilakis çeviremezken, Türkiye’nin borcunu iflasa karşı korumanın maliyetini gösteren CDS’ler artmaya devam ediyor.

Türkiye’nin beş yıllık kredi temerrüt takası (CDS) primleri çevrim içi işlemlerde 906’yı görerek 2008 küresel mali krizinden bu yana sunma faziletli seviyeye ulaştı.Sözcü’nün haberine bakarak, CDS, yani güven riziko primi, ülkelerin hesaplı ve siyasi riziko gelişmesine bakarak rastgele zaman değişiyor. Kredi dereceleme kuruluşlarının ülkelere verdiği notlarından elan hayatiyetli aynı belirti haline gelen bu derece, risk barometresi üzere piyasalar marifetiyle izleniyor.

Kaynak ve Maliye Bakanlığı’nın haziran başı açıkladığı önlemler, piyasayı kıvançlı etmeyince CDS’nin yükselişi dahi hızlandı. MEMLUK 5 yıllık tahvil faizi yüzdelik 3 iken Türkiye’nin risk priminin 900 fakül yani yüzdelik 9’a ulaşması BENDE Doları cinsinden borçlanma maliyetinin yüzde 12 olduğuna işaret ediyor. Yani ABD doları cinsinden söz konusu vadede fakat yüzdelik 12’den borçlanabiliyoruz.
2003’te 1.472 puanı gördü

Türkiye’üstelik CDS’ler 2001 soylu erki krizinden sonradan zirveye çıktı. Bozulan kazançlı göstergelerin benzeri sonucu kendisine tezce yükselen CDS’ler 2003’te 1.472 puanı gördü. CDS’lerin yükselmesi Türkiye’nin borçlanma maliyetini artırıyor. Ortalama 100 puanlık yükseliş kredi maliyetlerinde yüzde 1 zait repo yerine yansıyor. Finansmana ulaşım sıkıntısının doruk yaptığı bire bir dönemde CDS priminin çabucak yükselmesi piyasalar üzerinde gerilimi artırıyor.

Prof. Dr. Hür Demirtaş: Bu CDS’ler uykumu kaçırıyor

– Türkiye’nin borcunu iflasa cebin korumanın maliyetini gösteren CDS’lerdeki acul artışı sosyal medyadan değerlendiren Prof. Dr. Özgür Demirtaş, “Bu kez el değil. Hükümetin hiçbir tutum kitabında olmayan yöntemleri, Türkiye’yi felakete götürdü” dedi. Hükümetin CDS’e ilgi etmesi gerektiğini belirten Demirtaş, şu ifadeleri kullandı: “Evet faizi artıracaklar (çok yıllık inatları boşa gidecek), evet bile döviz, meydan faizi değiştirmeden hakeza… Tansu Çiller ve hükümeti akıbet 99 yılın sunu biberli ekonomi başöğretmen kişisi ve hükümetiydi. Daha Çok sunu ızdırap değil, sondan ikinci … Bu CDS uykumu kaçırıyor. Cenabıhak aşkına matematiksel yöntemlerden vazgeçmeyelim. Türkiye’nin kapasitesi çok nazik. Bırakın akıllıcasına olanları yapmayı, yanlış yaptıklarımızı bıraksak de fayda kârdır.

CDS nedir?

– CDS (credit default swap) riziko primi takanak alacak ilişkisinde borcun ödenmeme riskini tasarlamak üzere geçer not bir finansal celal.

– Riziko priminin (CDS) yükselmesi ise iflas riskinin artması anlamına geliyor.

– Ülkeler arasında yapılacak olan ticari anlaşmalarda borcun ödenmeme riskine karşı alacaklı tarafın sigortalama bedeli olarak borca yansıyor.

– CDS primi efdal olan ülkelerin itimat maliyeti bile yükseliyor.

ICE, CDS takasını Londra’dan Chicago’ya kaydıracak

 

CDS’ler kriz sonrası sunu erdemli seviyesinde