Balaban Kavim Meclisi, Sakarya Meydan Muharebesi’nın kazanılmasından sonraları Başkomutan Mustafa Kemal Vakur’ya, 19 Ilkgüz 1921’da kanunla “Belirtke” (Müşir) rütbesi ile “Gazi” unvanı verdi.

Mustafa Kemal’e, Milli Mücadele’nin başında, Erzurum’üstelik bulunduğu tam, kendisini İstanbul’a çağıran Saray ile 8-9 Temmuz 1919 gecesi yaptığı tel görüşmesinde, resmi memuriyetine akıbet verildiği bildirildi.

Mustafa Eksiksizlik Kâmil üstelik Harbiye Nezareti’ne ve Melik’a, “resmi vazifesiyle bu arada askeriye mesleğinden istifa ettiğini” bildiren telgraf gönderdi. Hiçbir etap sahibi olmayan Mustafa Kemal, “milletinin sinesinde” mücadelesini sürdürdü.

Sakarya Meydan Savaşı öncesinde Mustafa Kemal’e Budun Meclisi, 5 Ağustos 1921’da “Başkumandanlık” unvanı verdi. Savaşın 13 Ilkgüz’birlikte kazanılmasının arkası sıra, Mağrip Cephesi Komutanı İsmet (İnönü) Paşa ile Erkânıharbiyeiumumiye Başkanı Fevzi (Anlamak) Ağır, cepheden, “Edirne Mebu akarsu İsmet ve Kozan Mebusu Fevzi” imzalarıyla Meclis’e 15-16 Eylül 1921’birlikte gönderdikleri tarihi önergeyle Mustafa Kemal’e “Mareşallik” rütbesi ile “Gazi” unvanı “tevcihini” önerdi.

Meclis’in kanunla bu önergeyi akseptans etmesiyle Mustafa Eksiksizlik Vakarlı’ya “Mareşal” rütbesi ve “Gazi” unvanı verildi.

Belli çivi vesair olaylar

19 Ilkgüz

1575- Melik III. Murat’ın görevlendirdiği Müneccimbaşı Takiyüddin Efendi’nin öncülüğünde kurulan İstanbul Rasathanesi açıldı. Rasathane, devrin Şeyhülislamı eliyle 1580’bile yıktırıldı.

1893- Kullanılmamış Zelanda kolonisi, kadınlara oy hakkı tanıyan evvel ulus oldu. Bu atılımın öncüsü, 1866’dahi karı hareketini başlatan Kate Sheppard idi.

1921- TBMM, Mustafa Kemal Ağır’ya, “Müşir” rütbesiyle “Gazi” unvanı verdi.

1951- Şimal Atlantik Paktı Konseyi, Türkiye ve Yunanistan’a NATO’ya iltihak çağrısı yaptı.

1955- Arjantin Cumhurbaşkanı Juan Peron, askeri darbeyle devrildi ve Paraguay’a sürüldü.

1961- Çarkıt başbakanlardan Ordinaryüs Prof. Şemsettin Günaltay hayatını kaybetti.

1970- Türk Albeni Yollarının Antalya ünlü uçağı Isparta essah düştü, 154 yaşama hayatını kaybetti.

1985- Meksika’nın başkenti Meksiko’dahi meydana mevrut 8,1 büyüklüğündeki depremde 35 binden çok gönül öldü.

1987- 10. Akdeniz Oyunlarında Erkin Güreş Milli Takımı, 6 altın, 1 gümüş madalya ile bando halinde şampiyon oldu.

2010- 95 yıl aradan sonraları ilk kez ayrımsız günlüğüne ibadete açılan Akdamar Kilisesi’nde ayin yapıldı.

2012 – Numan Vareste’un umumi başkanlığını yaptığı Halkın Sesi Partisi (ARPALIK Tümen) yabansı kongrede feshedildi.

2017- Konfedere Uluslar Mülteciler Faziletli Komiserliği, Yemen’bile kavga zımnında evlerini ayrılma eden kişilerin sayısının 2 milyona yaklaştığını duyurdu.

2021- Pakistan Arsıulusal Havayolları (PIA), 22 sene aranın arkası sıra Pakistan’dan Suriye’nin başkenti Şam’a önceki bulaşan seferini gerçekleştirdi.

20 Ilkgüz

622- Hazreti Muhammed ile Hazreti Ebubekir, Medine’ye ulaştı.

1519- Portekizli kaşif Magellan, 270 hayat ve 5 gemiyle İspanya’dan yola çıktı.

1937- Dolmabahçe Sarayı Veliaht dairesinde, Atatürk’ün dahi isteğiyle Türkiye’nin geçmiş foto ve yontu müzesi açıldı.

1946- Matbuat Kanunu TBMM’birlikte kabul edildi.

1985- Folk Müziği yorumcusu, opera sanatçısı, maestro ve saz şairi Psikolojik Su, 73 yaşında vefat etti.

1988- Naim Süleymanoğlu, Seul Olimpiyat Oyunları’nda halter dalında 6 acun rekoru kırdı.

1992- Hür Gündem gazetesi yazarı Musa Anter, Diyarbakır’birlikte öldürüldü.

1992- Gazeteci yazar İlhami Soysal 64 yaşında öldü.

1994- Bakü’de petrol anlaşması imzalandı. İngiliz BP, Amerikalı Amaco, Penzol, Rus Lukoil ve TPAO, tıpkısı konsorsiyum oluşturdu.

2011- Yargıda ünlü ve görüntülü ifade dönemi başladı. Duruşma nedeniyle sevk ve nakillerin sunu uzuv indirilmesini amaçlayan Ukubet Muhakemesinde Curcunalı ve Fon Bilişim Sisteminin Kullanılması Için Yönetmelik yürürlüğe girdi.

2011- Türk futbolunda, kulüplere sunulan “seyircisiz karşılaşma cezası” dönemi, Fenerbahçe- Manisaspor karşılaşmasıyla sona erdi. Fenerbahçe Şükrü Saraçoğlu Stadı, kadınlara ve çocuklara açıldı.

2013- Güvenlik Genel Müdürlüğünün Dikmen’deki polis güçleri evine roketli akın düzenlendi.

2016- Kanadalı ve Çinli bilgi adamları, fiber optik ağda ayrımsız yerden diğerine bilgiyi, fiziksel rastgele öz konusunda yüklemeden aktarmayı başardı.

2018- Tiyatro ve sinema sanatçısı Ferdi Merter Fosforoğlu, 79 yaşında memat etti.

2020- Rasim Öztekin, Harp Okulu Cemil Topuzlu Kilitsiz Küreksiz Hava Sahnesi’nde gerçekleştirilen törende, güldürü geleneğinin nişanesi yerine akseptans edilen Kel Hasan Efendi’nin kavuğunu, Büyüklük Çoruh’a devretti.

21 Ilkgüz

1903- İlk kovboy filmi Macun Carson’un prömiyeri MEMLUK’birlikte yapıldı.

1932- Siper-i Etfal Cemiyetince düzenlenen “Yöntemsiz Güreş” karşılaşmaları Taksim Stadyumu’nda yapıldı.

1938- İlk monitör bilgelik programı BBC’de yayımlandı.

1943- Karikatürist Sedat Nuri İleri 55 yaşında öldü.

1943- İnönü Ansiklopedisi’nin geçmiş fasikülü yayımlandı.

1947- Zonguldak Kozlu kömür ocaklarındaki grizu patlamasında 48 işçi öldü.

1973- Görüşme tarihçisi Tahsin Münezzeh öldü.

1975- Ressam ve âşık Bedri Rahmi Eyüboğlu, 62 yaşında ahiret yolculuğu etti.

1980- Orgeneral Haydar Bağımsız, Azamet Başkanı Umumi Sekreteri oldu. Aynı devir Başbakan Bülend Ulusu, hükümetini açıkladı.

1989- Beyaz Perde yönetmeni ve yapımcı Ertem Eğilmez, 60 yaşında irtihal etti.

2000- Gazeteci yazar Ahmet Taner Kışlalı suikastında araca bombayı yerleştirdiği tamlanan Rüştü Aytufan, Sapanca’üstelik yakalandı.

2011- Türk müziğine 80’in üstünde yapıt kazandıran Ahmet Niyazi Şengül, Safranbolu’dahi 85 yaşında hayatını kaybetti.

2015- Nijerya’nın kuzeydoğusundaki Borno eyaletinin başkenti Maiduguri’da bir camiye düzenlenen intihar saldırısında 54 güç hayatını kaybetti.

2016- Mısır’ın kuzeyinde Kefr Koca-Şeyh’ten Akdeniz’e açılan muhacir teknesinin batması sonucu 204 can hayatını kaybetti. Yola çıkarken kaç kişiyi taşıdığı isimsiz teknede kâin 164 gönül kurtarıldı.

2017- KUL, desteklediği ÖSO’ya Deyrizor operasyonunda yıldırı örgütü PKK/PYD ile hareket etme teklifi yaptı. ÖSO grupları ise operasyonda yıldırı örgütüyle tıpkısı safta vadi almayı reddetti.

2017- Meksika’nın başkenti Meksiko’dahi meydana mevrut 7,1 büyüklüğündeki depremde 366 can öldü, yıkılan binaların enkazından 52 sevimli kurtarıldı.

2018- Suudi Arabistan’ın resmi göstergeç kanalında ilk defa benzeri karı spiker esas bilim bültenini sundu.

2020- Koronavirüs salgını zımnında Türkiye’da mart ayından bu yana tutkun olan okullar, anaokulu ve ilkokul 1’inci sınıflarda karşı karşıya eğitim üzere kapılarını açtı.

2021- Japonya’bile 107 yaşlarındaki Umeno Sumiyama ve Koume Kodama “cıvıl cıvıl sunma nemli ikiz” adına Guinness Rekorlar Kitabı’na girdi.

22 Ilkgüz

1520- Dokuzuncu Osmanlı Padişahı Müşkül Padişah Yakın öldü.

1792- Fransa’bile cumhuriyet zar edildi.

1903- İtalo Marconi, kornet (cornet) dondurma külahının patentini aldı.

1908- Bulgaristan, Osmanlı’dan bağımsızlığını ilan etti.

1919- Türkiye İşçi ve Rençper Toplumcu Fırkası kuruldu.

1932- Gazeteci, yazar, kompozitör Ahmet Rasim, 68 yaşında öldü.

1943- Ankara Fen Fakültesi kuruldu.

1959- Avrupa ile ÇAKER arasındaki önceki telefon kablo hattı yöntemince açıldı.

1964- Sosyal Demokrat Tümen kuruldu.

1964- Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel, Yassıada hükümlüleri Hempa Koraltan, Rüştü Erdelhun, Çın Yatağan ve Nedim Ökmen’i keyif sorunları dolayısıyla affetti.

1980- İran- Irak savaşı başladı.

1985- Fransız hükümeti, 10 Temmuz 1985’te batan Greenpeace’e ilişkin “Rainbow Warrior” gemisini, Fransız bilinmeyen servisi ajanlarının batırdığını akseptans etti.

1993- New York Metropolitan Müzesi, “Karun Hazinesi”ni Türkiye’ye gabi göndermeye değişmeyen verdi.

2000- Bakanlar Kurulu, Kopenhag Kriterleri ile paralel adam hakları raporunu kabul etti.

2001- Besteci ve çalgı yorumcusu Fikret Kızılok, ihtisas hastalığı zımnında tedavi gördüğü İstanbul Üniversitesi Tababet Fakültesi Hastanesinde 54 yaşında hayatını kaybetti.

2005- Beyaz Perde sanatçısı Tanju Korel, 61 yaşında İstanbul’üstelik irtihal etti.

2007- Sinema oyuncusu Yüksek Kemal Asıliskender, tedavi gördüğü hastanede hayatını kaybetti.

2008- Seyretme sanatçısı Hadi Çaman, İstanbul’bile kaldığı özel bakımevinde 65 yaşında memat etti.

2011- Tuğamiral Ulu Sadi Ünsal, Tümamiral Fikret Çağ, albaylar Sencer Başat ve Mehmet Koray Eryaşar ile Binbaşı Toplama Edvar, “Varyos Planı” soruşturması kapsamında tutuklandı.

2011- KKTC Hükûmet, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’na KKTC bahir izin alanlarında yer yağı ve doğal gaz kontrol ruhsatı verdi.

2012 – Feshedilen ARPALIK Parti’nin Umumi Başkanı Numan Vareste, Körfez Kurultay Merkezi’nde düzenlenen İstanbul İl Başkanlığı Müzakere Meclisi ve Katılma Toplantısı’nda DOĞRU Parti’ye katıldı.

2013- Endonezya’nın Güney Sumatra Adası’nın başkenti Palembang’birlikte düzenlenen 3. İslami El Birliği Oyunları’nda Türkiye, oyunları 23’ü zer tevessül etmek üzere mecmu 103 madalyayla 5’inci tam bitirdi.

2015- Alman makine üreticisi Volkswagen, acun genelinde 11 milyon dizel motorlu aracın tart testi manipülasyonundan etkilendiğini ve zararı bloke etmek üzere yaklaşık 6,5 milyar avroluk bütçe ayırdıklarını bildirdi.

2017- Kocaeli/Kefken açıklarında içerisinde göçmenlerin bulunduğu tıpkısı balıkçı teknesinin batması sonucu 22 kişi hayatını kaybetti.

2017- Milli atlet Aslı Çakır, doping zımnında Türkiye Atletizm Federasyonu Sıkı Kurulu marifetiyle dünya malı boyu pistlerden men edildi.

2021 – 2019 “Cumhurbaşkanlığı Ekin ve Görüşme Iri Ödülleri”nin sahiplerinden mimar Prof. Dr. Doğan Kuban, Beykoz’daki evinde 95 yaşında hayatını kaybetti.

23 Eylül

1856- İzmir- Kültürlü hattı demir hat imtiyazı, benzeri İngiliz şirketine verildi. 1866 yılında işletmeye açılan 612 kilometrelik demiryolu hattının imtiyazı 15 Teşrinievvel 1950’birlikte dolacaktı. Ancak hükümet bu hattı 30 Mayıs 1935’te satın aldı.

1939- Psikanalizin babası muazzez Sigmund Freud, Londra’üstelik öldü.

1942- Naziler, Auschwitz’te gazla kanlı katliamlarına başladı.

1947- Bulgaristan Partisi lideri Nikola Petkov asıldı.

1954- Gün Doğusu Almanya polisi, 400 kişiyi ABD ajanı görünmek iddiasıyla tutukladı.

1996- Temel Mahkemesi, Türk Ceza Kanunu’nun, evli erkeğin zinasına imtiyaz tanıyan maddesini tağyir etti.

2012- Milli motosikletçi Kenan Sofuoğlu, Acun Supersport Şampiyonası’nın 12. basamak yarışı Portekiz koşusunu ikinci tam tamamlayarak sezonun bitmesine benzeri yarışma kala şampiyonluğunu car etti.

2016- Kolombiya Ihtilalci Silahlı Güçleri (FARC) liderleri, Kolombiya hükümeti ile vardıkları barış anlaşmasını görüş birliğiyle kabul etti.

2017- Irak ve Suriye’ye hudut dışı operasyon izni üzerine hükümete verilen yetkinin aynı yıl elan uzatılmasına ilgili Başvekillik tezkeresi TBMM Umumi Kurulunda akseptans edildi.

2018- Slovakya’üstelik gerçekleştirilen Dünya Çoluk Çocuk Güreş Şampiyonası’nda Milli sportmen Arif Özen, erkin üslup 86 kiloda zer madalya kazandı.

2020- Manisa’daki Sidas Antika Kenti’nden yıllar evvel çalınarak İtalya’ya götürülen Lidyalılara ilgili bin 800 yıllık antika taş nezir yazıtı, Kültür ve Turizm Bakanlığının çabalarıyla 23 yıl sonra İtalya’nın başkenti Roma’dan THY’ye ilişik uçakla yeniden Türkiye’ye getirildi.

2021- Somali Ulusal Tiyatrosu’nda 30 sene aradan sonradan baştan film gösterimi yapıldı. Başkent Mogadişu’daki temaşa, iç savaşın başladığı 1991 yılından bu yana ilk kez seyircilerini ağırladı.

24 Ilkgüz

1566- On birinci Osmanlı Padişahı II. Mevsuk tahta çıktı.

1882- İstanbul Beyazıt Kütüphanesi kuruldu.

1947- Hindistan’de Mütedeyyin mültecileri taşıyan katar, Pencap sınırında durduruldu. Sihler, 1200 mülteciyi kurşuna dizdi.

1960- Faziletli Doğruluk Divanı kuruldu.

1973- Şilili ozan Pablo Neruda, Santiago’üstelik öldü.

1996- Türk laf müziği sanatçısı “Tekellüm Güneşi” Anlaklı Müren, 24 Ilkgüz 1996’de TRT İzmir Stüdyosu’nda katıldığı izlence sırasında geçirdiği kalp aksesi sonucu, 65 yaşında yaşamını yitirdi.

1999- 12 Mart 1971 Muhtırası’nda imzası mevcut bozuk Gelgel Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Muhsin Batur öldü.

2013- Pakistan’ın güney ve güneybatısında meydana gelen 7,8 büyüklüğündeki depremde 355 dirilik öldü, 619 emanet yaralandı.

2015 – Kurban Bayramı’nın önceki günü Mina’de iblis taşlama sırasında yaşanan izdihamda, resmi rakamlara bakarak 769 yaşama hayatını kaybetti, 934 kişi birlikte yaralandı ancak İran, izdihamda ölenlerin sayısının 4 binden aşkın olduğunu ati sürdü.

2017- Almanya’üstelik umumi seçimin galibi yüzdelik 33 ile Isevi Kontak partileri olurken, müfrit sağcı popülist AFD ilk defa Federal Meclise girdi.

2021- Aydınlık’ın Didim ilçesindeki antik site Miletos’ta hesaplı kazı çalışmalarında, 2 bin 400 yıl öncesine ilgilendiren, dönemin içtimai yapısına bakarak orta statüdeki insanların kullandığı melhuz iki konuta ulaşıldı.

2021- Dünyaca adlı Brezilyalı anlatı ve söz yazarı Paulo Coelho, Türkçe’ye “Okçu’nun Yolu” (The Archer) adıyla çevrilen serencam kitabını olimpiyat şampiyonu milli sporcu Mete Gazoz’a adadı.

25 Eylül

1396- Saika Bayezid, Niğbolu Zaferi’ni elde etti.

1561- Şehzade Bayezid idam edildi.

1911- İtalya, Osmanlı Devleti’ne çekişme ilan etti.

1925- İstanbul’da, serseri teşkilatı hesabına modern motorlu itfaiye teşkilatı kuruldu.

1956- İstanbul’dahi serbest çaplı istimlak çalışmaları başlatıldı.

1960- Yassıada’bile vakfedilmiş kâin 3. Cumhur Reisi Kerem Bayar, kemeriyle intihar girişiminde bulundu. Bayar, bekçi mülazım eliyle kurtarıldı.

1974- Bilim adamları, spreylerin ozon tabakasını nakız ettiği konusunda uyarıda bulundu.

1979- Arjantin Cesamet Başkanı Juan Peron’un eşi Eva Peron’un dirim öyküsünü anlatan “Evita” müzikalinin prömiyeri, Broadway Tiyatrosu’nda yapıldı.

1982- Türkiye’nin önce eş büyükelçisi Çımbar Dinçmen, Amsterdam’da görevine başladı.

2001- Tekel’in Küba ile kuma kurduğu TEKA Puro Fabrikası İstanbul’dahi açıldı.

2005- “Sunu Hareketli El Oyunları Gösterisi” dalında Guinnes Rekorlar Kitabı’nda rekora aday olan Burdur’bile 20 bin 328 kişi lokal “Teke Zortlatması” oyununu tıpkı anda oynadı.

2011- Perge Antika Kenti’nden kaçırılan “Güçsüz Herakles” heykeli, 31 yıl sonradan ESIR’den, Başvekillik uçağı ile Türkiye’ye getirildi ve Antalya Müzesi yetkililerine doğrulama edildi.

2011- İspanya’nın doğusundaki Katalonya köy muhtarı yönetimi, 1 Karı 2012 tarihinden itibaren kül Katalonya bölgesinde boğa güreşlerini yasakladı.

2012- Türk halk müziği bestecisi, söz yazarı ve yorumcu Neşet Ertaş, İzmir’dahi otama gördüğü hastanede 74 yaşında hayatını kaybetti.

2013- Bingöl M Tipi Ceza İnfaz Kurumunda aralarında terör örgütü mensuplarının dahi bulunduğu 18 vakfedilmiş ve hükümlü tünel kazarak firar etti.

2017- Irak Kürt Lehçe Yönetimi (IKBY), Irak Federal Mahkemesince anayasaya mugayir mevcut, BM, ABD ve Türkiye girmek amacıyla birçok ülkenin alın çıktığı “istiklal referandumu”nu gerçekleştirdi.

2021- Katolik Kilisesinin Kanada’daki en son kuruluşu olan Piskoposlar Konferansı, bire bir asırdan aşkın süreyle federal hükümet hesabına yönettiği yatılı kilise okullarında meydana gelen suistimaller nedeniyle ilk kez defo diledi.