2022 yılına ilişkin tarımsal destek ödemelerine ilgilendiren Cumhurbaşkanı Kararı, Resmi Gazete’üstelik yayınlandı. Buna bakarak; Türkiye Ekincilik Havzaları Üretim ve Terviç Modeli kapsamında buğday, arpa, çavdar, yulaf ve tritikale üzere dekar başına 75 lirası mazot, 46 lirası basılmış almak üzere 121 lira destek sağlanacak. Gözyaşı çay üreticilerine kilogram başına verilecek prim ödemesi 13 kuruştan 30 kuruşa yükseltildi. Örgensel matbu ve örgensel tarım ile ferah tarım desteklerinde ise artma yapılmadı. Bindi ödemeleri 2023 yılında yapılacak.
“2022 Yılında Yapılacak Zirai Desteklemeler ve 2023 Yılında Uygulanacak Tezek ve Sertifikalı Sulp Yararlanma Desteklerine İlişkin Reisicumhur Kararı”, Resmi Gazete’de yayınlandı. Karar, 1 Eş 2022 tarihinden laflamak üzere bugün itibariyle yürürlüğe girdi.
Buna göre, Rençper anahtar Sistemi’ne (ÇKS) karışma olan çiftçilere dekar başına buğday, rüşvet, çavdar, yulaf ve tritikale için 75 lirası mazot ve 46 lirası matbu almak için mecmu 121 teklik bindi verilecek.
EN ERDEMLI IFA IĞ VE ÇELTİKTE
Dekar başına arz efdal bindi ödemesi cehre ve çeltikte olacak. Buna bakarak, iğ ve çeltik üretenlere dekar başına 250 lira mazot ve 21 teklik tezek desteği olmak üzere toplamda 271 lira; nohut, ark fasulye ve mercimek üretiminde dekar başına 75 lira mazot ve 21 teklik basma desteği kalkmak üzere 96 teklik; kumpir ve soya üreticilerine dekara 125 teklik motorin ve 21 liralık basma olmak üzere 146 lira; çevre ayçiçeğinde dekara 88 teklik motorin ve 21 lira matbua desteği gelmek için bütün 109 lira bindi ödemesi yapılacak.
Dane mısır ve fındık ve ayrıksı ürünlerde motorin desteği dekara 62 liralık, tezek desteği 21 liralık girmek üzere 83 teklik, kanolada dekara 88 teklik süt ve 21 teklik matbu desteği girmek amacıyla toplanmış 109 lira, aspir için dekara 76 lira süt ve 21 liralık matbua kalkışmak amacıyla 97 teklik bindi ödenecek.
Kuru soğan, yaş öz ve zeytinde dekara 63 teklik motorin ve 21 liralık basılmış koyulmak üzere 84 liralık, yemleme bitkilerinde dekara 94 liralık süt ve 21 lira basılmış desteği ile 115 teklik destek ödemesi yapılacak.
NADAS İÇİN DEKAR BAŞINA 38 LİRA MOTORIN DESTEĞİ SAĞLANACAK
Ekincilik destekleri kapsamında nadasa bırakılan arazilere bile bindi sağlanıyor. 2022 yılı destekleri kapsamında, nadasa bırakılan ekincilik arazileri amacıyla 38 teklik motorin desteği verilecek.
ORGANİK MATBUA DESTEĞİ ARTMADI
İlk kere 2019 yılında ödenmeye başlanan merhametsiz örgensel-organomineral basılmış desteği kapsamında örgensel tezek kullanan çiftçilere sunulan destek miktarı değişmedi. Uzvi basılmış kullanan çiftçilere 2022 üretim yılı amacıyla dekara 20 teklik destek ödenecek.
TOPRAK ANALİZ DESTEĞİ 40 LİRADAN 50 LİRAYA ÇIKTI
Arazi Analiz Desteği, asgari 50 dekar ve üst tarım arazilerinde, ilave rastgele 50 dekara büyüklüğünde aynı analiz için Tarım ve Orman Bakanlığı’nca mezun Yerey Çözümleme laboratuvarlarına çözümleme başına güzeşte sene 40 lira olan destek 50 liraya çıkarıldı.
ORGANİK TARIMDA BINDI ARTIŞI YOK
Üç kategoride ödenen organik tarım desteğinde seçme artma yapılmadı. Bir Numara kategoride bireysel im sertifikası ile istihsal yapanlara geçen yıl olduğu kabilinden dekara 100 teklik, bir kategoride yetiştirici grubu yapıt sertifikasıyla istihsal yapanlara 50 lira ödenecek. İkinci kategoride ferdî yayın sertifikasıyla üretim yapanlara 40, grup sertifikasıyla üretim yapanlara 20 lira, üçüncü kategoride ise dekara 10 lira destek ödenecek.
İYİ TARIM DESTEĞİNE ARTIŞ YAPILMADI
İyi tarım desteklerinde dahi rastgele artım yapılmadı. Güzeşte yıl olduğu gibi ongun ekincilik uygulamalarında dekar başına 150 liralık ile 10 liralık ortada mütebeddil oranlarda bindi ödemesi yapılacak. Arıcılık Kayıt Sistemi ve Uzvi Tarım Bilgi Sistemi’ne kayıtlı, uzvi statüde mevcut kovanlar üzere günahsız yetiştiriciliği yapan çiftçilere kapçık başına 15 liralık destek verilecek.
ZEYTİN REHABİLİTASYONU DESTEĞİ DEKAR BAŞINA 100 LİRA
Fındık üreticilerine düzlük bazlı sağlık desteği kapsamında, belirlenen yerlerde yapılan üretimde dekara 170 liralık kendisine ödenecek. Acımasız organik-organomineral basma desteği kapsamında dekara 20 liralık destekleme ödemesi yapılacak. Anadan Görme zeytin bahçelerinin rehabilitasyonu desteği kapsamında dekara 100 lira bindi verilecek.
FARK ÖDEMESİNDE 18 ÜRÜNDEN YEMEDEN IÇMEDEN YAŞ ÇAY DESTEĞİ ARTTI
Fark ödemeleri kapsamında belirlenen havzalarda yetiştirilecek ürünler için verilecek destekler de belirleme edildi. Buna göre, 2022 üretim yılında prim desteği olarak adlandırılan ayırt ödemesinde 18 üründen sadece gözyaşı çay desteği 13 kuruştan 30 kuruşa çıkarıldı. Özge ürünlerde destek artışı yapılmadı. 2020 ve 2021 istihsal yılında olduğu üzere 2022 yılında üstelik çevre gün çiçeği, kuru fasulye, nohut, mercimekte kilogram başına 50 kuruş destek verilecek. Kütlü pamukta kilogram başına 110 kuruş, soyada 60, kanolada 80, aspirde 55, kuş yemi mısırda 3, buğday, rüşvet, çavdar, tritikale ve çeltikte 10 kuruş, zeytinyağında 80 ve dane zeytinde 15 kuruş sübvansiyon primi ödemesi yapılacak.
SU SIKINTISI OLAN BÖLGELERDEKİ ÜRETİME FARK ÖDEMESİNE İLAVE YÜZDE 50 DESTEK ÖDENECEK
Bu arada, akarsu kısıtı olan bölgelerde nohut, yasmık ekenlere verilen ayırt ödemesine ilave yüzdelik 50 destek ödenecek. Damlama sulama ile sulanan alanlar dış kuş yemi mısıra terviç ödemesi yapılmayacak.
HAVZA DIŞINDA ÜRETİM YAPANLARA BINDI YOK
Reisicumhur Kararı mucibince, Türkiye Ekincilik Havzaları Istihsal ve Sübvansiyon Modeli kapsamında desteklenen ürünlerin toprak dışında yetiştirilmesi yerinde belirlenen ürünlere motorin, basılmış, fark ödemesi, yetersiz içi sertifikalı yavru tasarruf, yemleme bitkileri ve fındık alan bazlı gelir desteği verilmeyecek.
YEM ÜRETİCİLERİNE HASAT KAYDIYLA BINDI SAĞLANACAK
Ekincilik Havzaları Üretim ve Sübvansiyon Modeli kapsamında yemleme bitkileri desteğinde ÇKS’ye kayıtlı arazileri üzerinde sert ağızotu kazımak amacıyla çok almanak ve tek yıllık yem bitkileri ekimi eden üreticilere ürünü hasat etmeleri kaydıyla bindi sağlanacak.
Yem bitkileri üretim desteği, dekar başına olmak üzere korunga üzere 90 liralık, yegâne yıllık yemleme bitkileri üzere 60 lira, silajlık ekilişler (kirli/arık) üzere 60 lira, sentetik çayır mera üzere 150 teklik, haddinden fazla almanak yem bitkilerinde etki olanlar için 90 teklik, sıska olanlar için de 40 liralık ve silajlık ekilişler için 100 lira olacak.
Yer şeş sularının sıkı seviyede ve akarsu kısıtı olduğunun Tarım ve Orman Bakanlığı’nca tespit edildiği havzalarda bu sene ekilen yemleme bezelyesi, fiğ, Macar fiği, burçak ve mürdümük için ağızotu bitkisi desteğine ilave yüzde 50 destek verilecek.
BUZAĞI BAŞINA 500 LİRA DESTEK
Hayvancılık alanında, programlı aşıları tamamlanmış, 4 kamer ve gövde yaşta, ilkine buzağılama yaşı sunma fazla 960 bölüm yahut sonuç iki buzağılama arası yeryüzü çok 600 çağ olan ineklerin doğan buzağıları üzere hayvan başına 500 lira bindi sağlanacak.
Dert, Ardahan, Artvin, Bayburt, Bingöl, Bitlis, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Iğdır, Kars, Muş, Kargaşa, Rize, Sivas, Şırnak, Trabzon, Tunceli ve Van’da doğan buzağılar üzere arttırma 200 teklik ödenecek.
Döl Kontrolü Protokolü kapsamındaki boğalardan, takma tohumlama sonucu doğan buzağılara arttırma 100 lira destek ödenecek.
Buzağı destek şartlarını karşılayan buzağı başına ödeme birim miktarlarının 20 başa kadar bütünü, 21-100 başa kadar yüzdelik 75’i, 101-500 kafa amacıyla yüzde 50’si ödenecek.
DİŞİ MANDALAR İÇİN 500 LİRA DESTEK
Dişi mandalar amacıyla 500 lira, temel kütüğüne kayıtlı calip mandalar amacıyla ilave 300 teklik, programlı aşılarının tamamlanması kaydıyla 4 ay ve vücut malaklar amacıyla 500 teklik, gerçeklik kütüğüne kayıtlı malaklar amacıyla da ilave 300 liralık, takma tohumlamadan doğan malaklara antrparantez arttırma 500 liralık bindi ödenecek.
Islah gayeli süt muhteva analizi yapılan ve bakanlıkça belirlenen benzen nitelik kriterlerini sağlayan suni tohumlamadan doğan bozulmamış sütçü yahut toplanmış ırk beher şavalak üzere 100 liraya büyüklüğünde destek verilecek.
En birkaç 1 mebde, arz aşkın 50 temel düve (manda karışma) alımına birlikte bakanlıkça belirlenecek düve bedelinin yüzdelik 40’ı ancak ortamında zade ve düve merkezlerinden temin edilen düvelere ise yüzde 50’si büyüklüğünde terviç ödemesi yapılacak.
HASTALIKLARDAN ARİ İŞLETME DESTEĞİ 600 LİRA
Hastalıklardan apaçık pres desteği, damızlık boğalar dışındaki 6 ay beden yaştaki eş hayvanat dünya, tamlık sığırlar üzere hayvan sahiplerine 600 lira ödeme gerçekleştirilecek.
Ari sığır başına ödeme birim miktarları 500 başa kadar mecmu, 501 ser ve gövde üzere yüzde 50’sine fiyat mevrut tutarın ödenmesi suretiyle uygulanacak. Antrparantez Onaylı Benzin Çiftliği Sertifikası’na eş işletmelerdeki apaçık pres desteği kayran tüm sığırlar üzere arttırma 100 liralık destek verilecek.
Bakanlık anahtar sistemlerine mukayyet, elverişsiz zarfında doğmuş ve besi süresini tamamlamış ayvaz sığırlarını (manda karışma) mevzuatına akla yatkın kesimhanelerde kestiren, Bakanlıkça ırk ve kabil bazında belirlenecek karkas ağırlığı kriterini sağlayan 1-200 ser için (200 ser dahil) efsanevi başına çevrim ve vahit değer üzerinden 500 teklik bindi ödenecek.
ÇOBAN BAŞIN İSTİHDAMINA 12 BİN LİRA DESTEK VERİLECEK
Küçükbaş hayvancılık desteklemelerinde, güdücü istihdam desteği, 100 temel ve eğin kart kucak dikbaşlı varlığına cemaat işletmelere yahut çobanlara 12 bin teklik olarak ödenecek.
Damızlık koyun-muannit yetiştiricileri birliklerine uzuv yetiştiricilerin, Vekâlet anahtar sistemlerine kayıtlı kurnaz kucak başına 50 teklik, anaç inatçı başına 50 liralık, anaç tiftik keçisi başına ilave 20 lira, göçer yetiştiricilerine deneyli kucak muannit başına arttırma 2 teklik destek ödemesi yapılacak.
Bir önceki yılın kurnaz koyun-tutturuk desteğini alan ve sübvansiyon yılında iri kucak gâvur sayısını artıran işletmelere, benzeri geçmiş yılın kuzu ve oğlaklarının, sübvansiyon yılında anaç koyun, tutturuk vasfına ulaşanlarına Bakanlıkça belirlenen artış oranını aşmamak kaydıyla efsanevi başına 200 lira destek ödenecek.
İPEK BÖCEĞİ VE TİFTİK YETİŞTİRİCİLERİNE BINDI
Moher ve Yapak Tarım As Kooperatifleri Birliği’ne (Tiftikbirlik) sadık kooperatiflere, Damızlık Kucak Inatçı Yetiştiricileri Birlikleri’ne yahut Bakanlığa mukayyet yün el işi tesislerine üretici makbuzu karşılığında satan ve Tiftik Pusat Sistemi (TKS) Bili Tabanı’na kaydettiren üreticilere oğlak tiftiğinin kilogramına 70 liralık, anamal tiftiğin kilogramına 60 teklik, sekunder tiftiğin kilogramına 25 liralık, kontratlı istihsal kapsamında üretilen tiftiğe de ilave 10 teklik ödeme yapılacak.
İpek böceği yetiştiriciliğinde ücretsiz sulp sağlayan Koza Tarım Koca Kooperatifleri Birliği’ne (Kozabirlik), dağıttığı kutu başına 240 lira, ürettiği gözyaşı ibrişim kurdu kozasını Kozabirlik/kooperatifleri veya zindelik alanı kozadan flatürle ipek çekimi ve el işi olan tüzel kişilik vasıflarına sahip işletmelere satan yetiştiricilere, gözyaşı kozanın kilogramına 160 liralık ödeme yapılacak.
BİRLİKLERE ÖRGEN ÜRETİCİLERE ARILI KOVAN BAŞINA 20 LİRA
Vekillik Arıcılık Araç Sistemi’ne mukayyet, kalıp birliği düzeyinde örgütlenmiş yetiştirici birlikleri ve/veya müstahsil birliklerine üye üreticilerine üstelik arılı kapçık başına 30, örgen olmayanlara 20 liralık, Bakanlıktan istihsal izni almış maya arı beyi üreticilerinden satın alıp kullandıkları damızlık ana arı başına 100 teklik destek sunulacak.
Bakanlıkça programlanan aşılama uygulamaları sonrasında oluşan atıklar için efsanevi sahiplerine, kocabaş hayvan atıkları amacıyla bin 400 lira, küçükbaş efsanevi atıkları için 250 liralık atılmış desteği, hayvan hastalıkları ile mücadele çerçevesinde Bakanlıkça belirlenen programlı aşılamalar ve hırızma uygulamaları üzere uygulayıcılara kocabaş efsanevi başına 2 liralık, küçükbaş hayvan başına ise 1,5 liralık destek ödemesi yapılacak.
ALABALIK İÇİN KİLOGRAM BAŞINA 1 LİRA BINDI
Su ürünleri desteği çerçevesinde 350 bin kilo karışma, ala amacıyla kilogram başına 1 teklik, yeni türlere 3 liralık, kapalı sistem üretime 2 teklik, kilogram üstü alabalık yetiştirilmesine ve sazana 1,5’ar teklik, midye amacıyla kilogram başına 50 kuruş destek sağlanacak.
10 bin adede kadar kuluçkahane maya ala desteği balık başına 60 lira, yer havuzlarda balık yetiştiriciliğine 30 bin kilo karışma kilo başına 2 liralık verilecek.
HAYVAN GENETİK KAYNAKLARININ KORUNMASI DESTEĞİ
Hayvan kalıtım bilimi kaynaklarının durumunda korunması ve geliştirilmesi destekleri kapsamında Bakanlıkça geçerli projeler amacıyla yetiştiricilere, kocabaş koruması için hayvan başına 1000 liralık, küçükbaş korumaya hayvan başına 150 liralık, sığır pedigrili korumaya bin 200 teklik, münezzeh korumaya kovan başına 80 lira, ibrişim kurdu korumaya kilogramda 170 teklik, tashih programındaki koyun, dikbaşlı ve yavrularına halk elinde reform seçkin sürüde efsanevi başına 150 lira, aya sürüde 100 liralık, ahali elinde camız ıslahı (iri manda), boğa ve yıl ortamında doğuran anaç mandaya hayvan başına 2 bin lira, sene süresince doğurmayan kart mandaya hayvan başına 1200 lira, damızlığa bırakmak üzere seçilen yerli sığır (düve/boğa) efsanevi başına bin 500 lira, damızlığa ayrılmayan üzere bin 300 liralık, damızlık erkek materyale (çalıştırıcı-teke) efsanevi başına seçkin sürüde 350 teklik, taban sürüde 250 liralık destek sağlanacak.
SERTİFİKALI PATATES TOHUMU KULLANANA 200 LİRA DESTEK
Yurt içi sertifikalı çocuk tasarruf desteği çerçevesinde dekara aspir için 10 lira, kanola için 30 liralık, susam amacıyla 8 teklik, rüşvet, buğday, çavdar, tritikale, yulaf, çeltik üzere 50 liralık, zayıf fasulye, mercimek ve yonca üzere 60 lira, nohut amacıyla 50 lira, kumpir için 200 teklik, fiğ, yem bezelyesi, korunga ve soya üzere 45 teklik, saha fıstığı üzere 34 lira ödeme gerçekleştirilecek.
Sertifikalı fide/amut kullanma desteği, şam fıstığı, ceviz, badem, mavi ballıdarı ve aronya üzere 400 teklik, armut, ayva, elma, kiraz, nektarin, şeftali, erik, limon, mandalina, portakal, sarıerik, vişne, zeytin, farklı semere türleri ve asma (nar ve muz dünya) için 280 teklik, sertifikalı çilek fidesi ile bahçe tesisi amacıyla da dekar başına 400 lira olacak.
Yurt içre sertifikalı soy sop üreten/ürettiren ve sertifikalandıran, ensiz süresince satışını gerçekleştiren, Vekâlet aracılığıyla izinli tohumculuk kuruluşu akseptans edilen ÇKS’ye mukayyet çiftçilere bu yıl ürettikleri türlü sertifikalı tohumluklarla özgün/esas ve üstü tohumluklara da türüne göre kilo başına 0,1-5 lira sınırlı içi sertifikalı sulp istihsal desteği ödemesi yapılacak.
Sertifikalı aşılı fidan başına 0,5 liralık, aşısız fidan başına ise 0,25 lira destek sağlanacak.
ÇİFTLİK SAYMANLIK VERGİ AĞINA KAYITLI 6 BİN İŞLETMEYE, İŞLETME DESTEĞİ
Kom Muhasebe Vukuf Zehir Sistemi’nin 81 ilde uygulanmasına devam edilecek ve güzeşte sene anahtar altına alınan 6 bin işletmeye, pres başına 600 lira ödenecek.
Zirai yayım ve müşavirlik desteği adına, Bakanlıkça yetkilendirilerek tarımsal neşir ve danışmanlık hizmeti sunan erkin tarım danışmanları ile tarım odası ve üretici örgütlerinde yer çok 5 tarım danışmanı doğmak için istihdam edilen her bir ekincilik danışmanı üzere 72 bin liralık ödenecek. Ödemeler bedel 2 dilim halinde gerçekleştirilecek.
