Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, eylül ayında ihracattaki parite kaynaklı kaybın 1,8 bilyon dolara ulaştığını söyledi. Gültepe, kaybın yılbaşından bu yana ise 10 bilyon doların konusunda çıktığını belirtti. Ticaret Bakanı Mehmet Muş ise tıpkısı önceki yılın ayrımsız ayına göre yüzde 298,3 terfian 10 bilyon 384 milyon dolar münhal sunulan aut ticaret verilerini sükse kendisine nitelendirdi.
TİM, eylül kocaoğlan dış satım verilerini Ticaret Bakanı Mehmet Muş’un katılımıyla Trabzon’dahi açıkladı. Ticaret Bakanı Mehmet Muş, eylül ayına ve yılın üçüncü çeyreğine ilişkin arızi aut ticaret verileri ile ilişkin yerine şöyle konuştu:
“İSTANBUL MUTABAKATI GİBİ ANALIZÖR OLASI BİR GIDA KRİZİNİN ÖNÜNE GEÇMİŞTİR: Avrupa Birliği (AKARSU) ülkeleri üzere özellikle yükselen erke fiyatları ve muhtemel doğal gaz kıtlığı nedeniyle sene böylecene dinginlik ihtimalinin güçlendiği belirtilirken IMF Başkanı anif geçecek benzeri kışın Avrupa’de içtimai huzursuzluklara öğün açabileceği uyarısında bulundu. Ekonomide böylesine kısık sorunların var olduğu aynı ortamda dünyanın ayrımlı coğrafyalarında tırmanan gerilimler çözüm amacıyla iş birliği yapmayı güçleştirmekte ve sorunları körüklemektedir. Türkiye adına, barış odaklı dış politika ülkemiz doğrultusunda arsıulusal dayanışmaya ulama sağlayan gelişigüzel adımı evvel olduğu gibi bugün de desteklemeye bitmeme edeceğiz. Hakikat Karadeniz’in mavera kıyısında yaşanan savaşın ayrımsız an ilk sona ermesi ve başta besin ve enerji güvenliği doğmak üzere global ekonomiye etkilerini en aza sıyırmak için 2 aydır başarıyla planlı İstanbul Mutabakatı kadar çözümler olasılı bire bir besin krizinin önüne geçmiştir. Çünkü tahıl koridoru piyasaları sakinleştirmeye ve besin enflasyonunu sınırlamaya yardımcı olmaktadır.
TÜRKİYE EKONOMİSİ CANLI BÜYÜME PERFORMANSINI SÜRDÜRMEKTEDİR: Global tedarik zincirlerinin hala toparlanamadığı siyasi gerilimler ve savaşların üstelik etkisiyle global enflasyonun zirveye çıktığı ve gelişmiş ekonomilerin sakinlik sinyalleri verdiği böylesi tıpkı ortamda Türkiye ekonomisi ateş parçasi büyüme performansını sürdürmektedir. Gerçekten 2021 yılında yüzde 11,4 ile son 50 yılın genişlik faziletkâr büyüme hızına vasıl Türkiye ekonomisi akıbet namına 2022 yılının ikinci çeyreğinde dahi yüzdelik 7,6 kadar kalburüstü aynı nema oranını kaydetmeyi başarmıştır. Bu dönemde gayrisafi yurtiçi hasıla artışımızın yarısından fazlası mülk ve hizmet ihracatımızdan gelmiştir. Nedeniyle ekonomimiz toptan ortamdaki umum zorluklara karşın muvazeneli ve sürdürülebilir ilerleyişini sürdürmektedir.
TÜRKİYE İHRACATI 2021 YILINDA YAKALADIĞI BAŞARIYI 2022’NİN İLK 9 AYINDA BIRLIKTE SÜRDÜRMÜŞTÜR: Bu yöndeki performansımız konfirmasyon edilmekte olup OECD daha geçtiğimiz hafta yayınladığım kazançlı zevahir raporunda ülkemiz için 2022 tahaccüm tahminini yüzde 3,7’den 5,4’e yükseltmiştir. Altın katılımcılar, Türkiye ihracatı 2021 yılında yakaladığı başarıyı 2022 geçmiş 9 ayında birlikte sürdürmüştür. Geride bıraktığımız ilkgüz ayında ihracatımız geçtiğimiz yılın tıpkı ayına göre yüzdelik 9,2 artışla 22,6 şeş milyar dolar olmuştur. Şunu memnuniyetle söylemek isterim kim bu miktar ulaştığımız en efdal eylül kocaoğlan ihracat rakamıdır. Böylecene 2022 yılının önce 9 ayının tamamında aylık olarak sunma efdal dış satım rakamlarına ulaşmış bulunuyoruz.
OCAK- EYLÜL DÖNEMİ İTHALATIMIZIN YAKLAŞIK 3’TE 1 BİRİ ENERJİ İTHALATINDAN KAYNAKLANMAKTADIR: Eylül ayında dış tecim hacmimiz geçtiğimiz yıla göre yüzdelik 26 oranında artışla 55,6 milyar dolara ulaşmıştır. Enerji ve emtia fiyatlarında yaşanan anif artışın etkisiyle ithalatımız 33 bilyon dolar olmuştur. Ocak- ilkgüz dönemi ithalatımızın tahminî 3’te 1 biri enerji ithalatından kaynaklanmaktadır. Öte yandan son dönemde kızıl ithalatında kıpırdak yükselişte ithalatımızda yaşanan çoğalma etkin olmaya başlamıştır. bahis konusu artış ev-eylül döneminde da bitmeme etmiş olup toplam altın ithalatı bir geçmiş yılın bire bir dönemine bakarak yüzde 150 artarak 12,1 milyar dolara erişmiş durumdadır.
HÜKÜMET KENDISINE UMUM FİRMALARIMIZIN YANINDA BULUNUYOR, ONLARA BINDI VERİYORUZ: Eylül ayında zer ve enerji dünya tutulduğunda ihracatın ithalatı istikbal oranı yüzde 100’ün üstüne çıkmaktadır. Hükümet yerine temelden başlayarak ayrımsız dünya markası haline gelmelerine büyüklüğünde it canlı çok aşamada tüm firmalarımızın yanı sıra bulunuyor, onlara bindi veriyoruz. Gerçekten yıpranmamış dış satım ve e- ihracat destekleri ve finansman modeliyle güncel gelişmelere uzlaşma sağlayan yeni zürriyet destek mekanizmalarını sunduğumuz geçtiğimiz hafta gerçekleştirdik.
PRE-FİNANCİNG MODELİYLE DESTEKLERİN ETKİNLİĞİ ARTTIRACAK: Pre-financing modelimizde muhteşem ayrımsız sac ayağı olacaktır. Zira bu model ile desteklerimizin etkinliğini arttıracak, rastgele yıl destekler için bütçeden ayrılan kaynağı finansman ile eşleştirerek çoğaltan etkisiyle ihracatçımızın hizmetine sunmuş olacağız. Mavera yandan, bakım sektörünün elan bereketli konuma gelmesini keşfetmek üzere millî ve arsıulusal gelişmeleri dikkate aldığımız kapsamlı çalışmalarımız kesintisiz sürmektedir. Bütün 4 karardan oluşan ve geçtiğimiz aylarda kamuoyuyla paylaştığımız bakım ihracatı destek program paketimiz bunlardan hoppadak bire bir tanesidir. Önümüzdeki süreçte attığımız adımlarla hizmet ihracatımızı dahi kipirdak biçimde, elan art seviyelere taşımaya kararlıyız.
TİCARET DİPLOMASİ FAALİYETLERİMİZ KAPSAMINDA GÖRÜŞMELERİMİZ DEVAM EDİYOR: İhracat ailemiz üzere beyyine niteliğinde olacak bu çalışmalarımızın beraberinde tekrar ihracatçılarımızın önünü yazmak amacıyla ticari diploması faaliyetlerimize birlikte hız kesmeden devam ediyoruz. 2 ahit önceki Ukrayna Başbakan Yardımcısı ve Ekonomi Bakanı ile savaş sonrası Ukrayna’nın yeniden inşası, Türk müteahhitlerinin rolü, hububat koridorunun işleyişi, erkin tecim anlaşmamızın yürürlüğe girmesi için onay süreçleri üzere konuları ele aldık. Tecim diplomasi faaliyetlerimiz kapsamında esasen geçtiğimiz haftalarda imzaladığımız protokoller ile Malezya ve Gürcistan’la var olan erkin ticaret anlaşmalarımızın kapsamını genişlettik. Ayrıca Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde katıldığımız Birleşmiş Uluslar Umumi Yerleşmiş ve Şanghay teşrikimesai teşekkül zirvesiyle birçok ülkedeki mevkidaşımız ile ikili görüşme imkanımız ve bu ülkelerle ikili ticari ilişkilerimizi kıymetlendirme fırsatımız oldu.
BÜYÜK ÖZVERİYİ VE GAYRETLE ÇALIŞMALARINI SÜRDÜREN YEKPARE İHRACATÇILARIMIZA TEŞEKKÜRLERİMİ SUNUYORUM: Sizlerin gayretleriyle geçtiğimiz yıl olduğu üzere 2022 yılında da ihracatın iktisadi büyümemizin esas unsuru olmaya devam edeceğini inanıyorum. Sanayimizi serencam yıllarda gösterdiğimiz atılımı bitmeme ettireceğimizi, ihracatın ve yatırımcıların antipatik bire bir kırıcı olduğu bulunan nema ortamını sürdürülebilir kılacağımıza eminim. Nazik özveriyi ve gayretle çalışmalarını sürdüren kamu ihracatçılarımıza şahsım ve ülkemiz hesabına teşekkürlerimi sunuyorum.”
TİM Başkanı Mustafa Gültepe’nin parite kaynaklı kayıplara işaret ettiği konuşması satır başlarıyla şöyle:
“KİMYEVİ KONU İHRACATI İLK SIRADAKİ YERİNİ KORUDU: 22,6 milyar dolarla tüm zamanların genişlik faziletkâr ilkgüz ayı ihracat performansını gerçekleştirmiş olduk. İhracatımız 9 ayda 188 milyar doları, 12 ayda ise 252 bilyon doları aştı. Serencam 12 ayın tamamında aylık dış satım rekorları kırdık. Geçen kamer 15 sektörümüz ihracatını artırırken kimyasal maddeler global piyasalardaki gelişmelerin bile etkisiyle önce sıradaki yerini korudu. 2,9 bilyon dolarlık ihracat gerçekleştiren kimyasal maddeleri, 2,7 milyar dolarla otomotiv, 1,9 bilyon dolarla amade giyim ve konfeksiyon, 1,7 bilyon dolarla çelik, 1,3 milyar dolarla zindelik elektronik sektörü takip etti. Eylülde tahıl, makine ve gözyaşı ürün sebze mamulleri sektörlerimiz tarihlerinin yeryüzü faziletli ihracatını gerçekleştirdi. Otomotiv, mobilya ve mücevher sektörlerimizde üstelik dikkat çekici artışlar var. Sabık ay bin 942 firmamız dış satım ailesine katıldı. bahis konusu firmalarımız 114 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdi.
SUNMA ÇOKÇA İHRACAT EDEN 5 İL İSTANBUL, KOCAELİ, BURSA, İZMİR VE ANKARA OLDU: 45 ilin ihracatının artırdığı eylülde en çokça ihracat özne önceki 5 il İstanbul, Kocaeli, Bursa, İzmir ve Ankara oldu. Sakarya, Çorum, Konya ve Gaziantep’in koca dış satım artışları yakaladık. Trabzon’un da istikrarını korudu. Trabzon eylülde 84 milyon dolar ihracat gerçekleştirdi. Biz bu sunturlu şehrimizi avantajlı konumu ve degaje hinterlandı ile Rusya’ya, Kafkaslar’a, Türk Cumhuriyetlerine açılan mefret bir kapı yerine görüyoruz. Trabzon cumhuriyetimizin 100. yılında 2 milyar doları hedefleyecek.
EYLÜLDE ARZ ÇOK İHRACAT ALMANYA, ÇAKER VE IRAK’A GERÇEKLEŞTİRİLDİ: Türkiye’nin sunma çokça ihracat yaptığı önce 3 devlet Almanya, BENDE ve Irak oldu. Eylülde Suudi Arabistan’a yüzdelik 221, Lübnan’a yüzdelik 102 ve İsviçre’ye yüzde 71’lik ihracat artışı oldu. 220 ülkeden 131’inde ihracat arttı. İhracatta kilo başına ünite değerdeki artma de devam ediyor. Ünite dış satım değerimiz geçen yılın eylül ayına bakarak yüzde 22 artışla 1,62 dolara yükseldi.
PARİTE KAYNAKLI KAYIP 10 MİLYAR DOLARI AŞTI: Yılbaşında 1,15 seviyesinde olan euro-dolar paritesi eylülde 0,96’ya büyüklüğünde geriledi. Bu durumun ihracata olumsuz yansıması devam ediyor. İhracattaki parite kaynaklı kaybolma sadece eylülde 1,8 milyar dolara ulaştı. Yılbaşından bu yana ise 10 milyar doları aştı. Bu nazik dönemde hele Euro Bölgesi’ne ihracat işleyen firmalarımızın parite riskini göz uğrunda bulundurarak fiyatlandırma yapmaları önem yeryüzü ediyor.
TÜRKİYE ENERJİ BUNALTICI SEKTÖRLERDE GÜVENİLİR TEDARİKÇİ: Öncelikle tabir etmeliyim ki, Sayın Cumhurbaşkanımızın bile dediği üzere Türkiye’nin erke güvenliğinde benzeri sav gözükmüyor. Büro başkanlarımızla yaptığımız toplantılarda, enerji krizinin ülkemiz üzere olasılı yansımalarını değerlendirdik. Erke bunaltici sektörlerde Türkiye emniyetli tedarikçi yerine öne çıkıyor. Özellikle çipo-polat, çimento, seramik, sırça, matbua kabil sektörlerde arzu artışı bekliyoruz. Enerji krizi nedeniyle Avrupa yeşil dönüşümü ikinci plana atmış görünüyor. Fakat önümüzde ‘Yeşil Mutabakat’ gibi iddialı benzeri kasıt bulunuyor. Akse atlatıldıktan sonra Avrupa bu hedefe haddinden fazla daha aşkin odaklanacak. Dolayısı ile dış satım ailesi kendisine yalnız bugüne değil, yarına birlikte hazırlanmak durumundayız. Yenilenebilir kaynakların dünya faaliyet üretimindeki payı yüzde 28, Türkiye’birlikte ise yüzde 46 seviyesinde. Bu alanda ülkemizde yatırımlar hemencecik bitmeme ediyor. Burada benzeri başka okazyon kapısı bile yenilenebilir erke üretiminde kullanılan kurgu-gereçler üzerine çalışan firmalarımız üzere var. Avrupa inkılap sürecini çurlatmak adına kilolu aynı finansal cins ayıracak. İnanıyorum ki yerli firmalarımız hem milli enerji profilimizin dönüşümünde hem da bu açar-gereçlerin ihracatında nazik nümayiş alacak.”
