Ticaret Bakanı Mehmet Muş, CHP’nin, e-ticarete müteveccih kanunun kâh maddelerinin iptali amacıyla Kanunuesasi Mahkemesine (AYM) başvurmasına ilgili, “CHP grubunun milletvekillerinden, CHP grubundan Anayasa Mahkemesine gidilmesi yönünde bir talebin olduğunu düşünmüyorum, banko düşünmüyorum. Bu yukarıdan mevrut tıpkı ferman.” dedi.

Bakan Muş, Sabahleyin Gazetesi marifetiyle Ortahisar ilçesindeki benzeri otelde planlı Türkiye İhracat Seferberliği Zirvesi’ne katıldı.

Muş, moderatörlüğünü Sabah Gazetesi Iktisat Müdürü ve Fıkracı Arzu Güngör ile Sabah Gazetesi Ankara Temsilcisi ve Fıkracı Okan Müderrisoğlu’nun yaptığı programda soruları yanıtladı.

Bakan Muş, dış satım artışının devam ettiğini belirterek, “Ancak artım oranı azalarak artıyor. İlk 6 taban baktığımız ant yüzdelik 20’lerde olan artış oranımız ahir dönemlerde azalıyor. Söz Gelişi ilkgüz ayındaki çoğalma tıpkı önceki senenin ayrımsız dönemine göre yüzde 9 iken ağustostaki artma ayrımsız eski yılın tıpkısı dönemine göre yüzde 13’tü. Temmuz yüzde 18’di, nedeniyle aşağıya akilane bir çoğalma bahis konusu. Artıyor fakat artıştaki o aceleci trendde aynı yavaşlama bahis konusu. İhracatımızın yüzdelik 55’i Avrupa Birliği üyesi ülkelere ve Avrupa Birliği üyesi olmayan Avrupa ülkelerine. Yüzdelik 55’i. Nedeniyle buradaki müphemiyet, buradaki nekahet ihtimalleri lazım istemez pazardaki talebi yavaşlatıyor, bu dahi bizi etkiliyor.” diye konuştu.

Uzak ülkeler stratejisini devreye soktuklarını anımsatan Muş, “Bu noktada bizim birliklerimiz, vekâlet yerine teşviklerimiz, burada yapılacak olan ihracatlara daha çok olacak ancak bunların da başında Amerika ve farklı ülkeler geliyor. Fakat buralarda da ayrımsız yavaşlama bahis konusu. Nedeniyle küresel anlamda talepte tıpkısı azalmanın olduğunu görüyoruz. Ancak bizim 250 milyar dolarlık benzeri hedefimiz vardı. Bu hedefi yakalayacağımızı düşünüyoruz. Bu hedefte gelişigüzel değişikliğe gitmedik. Bunu gerçekleştirebileceğimiz kanaatindeyiz, bunda eminiz.” ifadelerini kullandı.

Muş, enerjideki belirsizliğin, etkilerinin hangi boyutta olacağının halen haddinden fazla kestirilemediğini rapor ederek, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Enerji fiyatlarının nereye gideceğiyle ilişkin çokça çetin benzeri belirsizlik var. Diğer taraftan bu dinginlik ihtimalleri, büyük mali kuruluşların bilançolarındaki bozulmalar, bunların etkilerinin ne boyutta olacağı, şu an örneğin iki bilinmeyenli, üç bilinmeyenli muadele meşhurdur bilirsiniz, burada çokça bilinmeyenli muadele var. Nedeniyle çözümü üstüne kimsenin çıkıp bile tıpkısı öngörüde bulunamadığı tıpkısı ortamdayız. Hangi dünyanın balaban kuruluşları hangi dünyanın mehabetli tutum kuruluşları bir öngörüde bulunamıyor şu zaman. Bu koşullar altında Türkiye hem iktisadi büyümesini bir taraftan sürdürmeye çalışıyor hem ihracatını artırmaya çalışıyor hem bile sabit sermaye yatırımlarını yapmaya çalışıyor. Dolayısıyla bu belirsizlikler bizi sunma çok hırpalayan, bizi sunma haddinden fazla yavaşlatan umde. Diğerlerini tıpkısı şekilde aşıyorsunuz fakat öngöremediğiniz zaman, gelecekle müteallik beklentileri durum edemediğiniz zaman bu sizin yatırımınızı dahi istihsal planlamanızı dahi tasarımlarınızı üstelik seçkin şeyinizi vuruyor. Akçe akışınızı etkiliyor, risk almanızı yavaşlatıyor. Zımnında az buçuk birlikte içe kapanma durumunda kalıyorsunuz. Burada böyle benzeri mesele var.”

“Kip bire bir zamanda değiliz”

Bu işten bütün ülkelerin etkilendiğini, tek ülkenin etkilenmeme ihtimali olmadığını kaydeden Muş, şunları söyledi:

“Tığ bunu yeryüzü bir iki yük ile atlatmanın düşüncesindeyiz. Sağlam tıpkı durumda değiliz, onu söyleyeyim. 2000’lerin başında acun stabildi, kırıcı dengeleri belliydi, ekonomik dengeler belliydi, o şartlar altında cümle ticaretini, büyümesini, ekonomik faaliyetlerini gösteriyordu. Zaman geldiğimiz noktada dokunaklı dengeleri değişiyor, soylu erki büyüklükler değişiyor, iktisadi güçler değişiyor, oynama var, kazançlı dengelerde kaymalar var, dolayısıyla bunun sarsıntılarının yaşandığı ayrımsız dönemden geçiyoruz ve bu şerait altında Türkiye bunları yapıyor. Bunun hele bilinmesini isterim. Yoksa dokuz canlı bire bir zamanda değiliz. Şimdi kimi vakit tenkit yapıyor muhalefetten ihvan amma onları yapıyorken da bu şerait altında yönetildiğini katiyetle kül vatandaşlarımızın bilmesini istiyorum.”

Nazır Muş, zer ihracatı yüksekliği ve çelik ihracatındaki düşüşe ait soruyu şöyle yanıtladı:

“Polat fiyatlarında tıpkı düşüş bahis konusu ve icap istemez bizim rakamlarımıza de yansımakta. Meseleye buradan andırmak geçişsiz çelikle müntesip. Bizim genel ihracatımızın içerisinde, ithalatımızın içerisinde petrol ve erke ve altını çıkarttığın zaman zaten tığ fazla veriyoruz. Altındaki artış niye? Orada tığ onu birlikte inceledik, onu de izlem ediyoruz. Biz tıpkı taraftan ithal yazar bire bir taraftan dış satım işleyen benzeri ülkeyiz. Yoksa bu yapılan ithalatın tıpkı kısmı yine ihraç ediliyor, dahili işleme rejimi kapsamında geliyor bu. Bu kapsamda onu kapatıyoruz, orada benzeri maslahat görmüyoruz. Ötekisi bile bağırsak taleple müntesip aynı mesele. Yani içeride istek olduğu ant dolayısıyla yurttaş alıyor, bunu tüketiyor, Türkiye’nin üretimi dahi kestirmece 40 ton falan. Dolayısıyla bu çokça ensiz Türkiye’nin iç talebi üzere. Hangi yapıyorsunuz, bunu dışarıdan karşılamak yerinde kalıyorsunuz. Burada böyle benzeri temenni var şu dakika tıpkı vatandaşın tıpkı eğilimi bahis konusu. Bu üstelik lazım istemez ithalat rakamlarını artırıyor.”

e-Ticaret kanunu

e-Ticaret kanununa destek veren CHP’nin, daha sonraları anlaşılan maddeleri bakımından Temel Mahkemesine başvurmasına ilişik görüşleri sorulan Muş, yaşanan sürecin çokça elem, kendileri açısından çok şişman tıpkı tayf kırıklığı olduğunu dile getirdi.

Muş, o dönem yalnız CHP değil, Meclis’teki milletvekillerin tamamının müspet yönde düşünce verdiğini belirterek, “Şu zaman bütün dünya bu alanla ilgili bire bir tılsım arıyor, bir düzenleme yapmaya çalışıyor. Elektronik alandaki aynı yıl, konvansiyonel piyasadaki beş seneye karşılık. Yani siz aynı yıl geç kalırsanız aslında normal geleneksel piyasada 5 sene kaybetmiş kadar oluyorsunuz. Zımnında benzeri yılın, bir ayın bile haddinden fazla heybetli olduğu aynı şey ve bütün düzenlenebilir, öngörülebilir tıpkı sistem kuruyordu. Elektronik ticaretin tamamını büyütüyor fakat piyasanın aynı oyuncunun kontrolüne girmesine izin etmiyordu. Aranjman bu ve kurallar yeniden muhtemelen, siz tıpkısı şaşırtı ile karşılaşmayacaksınız, o kurallara göre bütçenizi, planlamanızı, raporlamanızı seçme şeyinizi planlayacaksınız ve gideceksiniz.” dedi.

“Peki itiraz hangi?” sorusu üzerine Muş, şu değerlendirmede bulundu:

“Burada demin CHP’ye baktığınız devir sosyal demokrat olarak kendisini tanımlar. Gerçekte yapılan düzenlemeye kazançlı değerlendirme açısından baktığınız ant birlikte en haddinden fazla onların destek vermesi geçişsiz kim verdiler. Ayrımsız defa haklarını doğrulama etmem gerekiyor. Fakat tığ tabii Esas Mahkemesine, sitesine baktık. 2 mahiye aynı müddet var, biliyorsunuz. Bunu hemen bir numara ve ikinci fırka götürebilir yıpranmamış anayasamıza göre. Yani esas değişikliğinden sonradan birinci ve ikinci öğür bunu Anayasa Mahkemesine sevk hakkına topluluk ya de 120 saylav bulacaksınız. Nedeniyle tığ gitmeyeceğimize bakarak burada CHP devreye giriyor. Bu CHP grubunun milletvekillerinden, CHP grubundan Kanunuesasi Mahkemesine gidilmesi yönünde tıpkı talebin olduğunu düşünmüyorum, kesinlikle düşünmüyorum. Bu yukarıdan gelen ayrımsız komut. Ekip karar almış çünkü baktığımız zaman 132 saylav imza atmış buna, CHP’nin 134 milletvekili var. Eksiksizlik As ve Bahir Komutan’le birlikte 132’sinin imzası var. Nedeniyle tıpkısı ekip karar almış burada. Ego da kol başkanvekilliği yaptım, aynı mir mevrut yukarıdan anlaşılan ve bu talimata güvenerek CHP saylav bunu çatlamak zorunda kalmışlar.”

Nazır Muş, moderatörün “Ki üzere, neye itiraz ediliyor?” sorusuna, “O soruları tığ da alçalma ediyoruz. Sizin aracılığınızla onları, muhtemelen Eksiksizlik Eş’in açıklaması gerekir diye niteleyerek düşünüyorum. Bunlar toplumun nikbet ettiği sorular. Illet, neden, yani görüş birliğiyle sabık tıpkı aranjman, kamuoyuna baktığınız ahit oyuncular tarafından sübvanse, konvansiyonel perakendeciler eliyle destekleniyor, elektronik ticaretçiler vasıtasıyla destekleniyor, muamele yerleri vasıtasıyla destekleniyor, topluluk vasıtasıyla desteklenen benzeri düzenleme, yani burada muhalif tıpkı nitelik söz konusu değil.” ifadelerini kullandı.

“Burada elbette enteresan benzeri konu üstelik şu. İki mahiye aynı sürenin dolmasına 3 devir kala 2 dilekçe veriliyor ve gerekçe verilmiyor bunlar veriliyorken. Temel Mahkemesi reddetme ediyor bunları. 30 dönme müddet veriyor, ‘Gerekçeyi verin.’ diyor.” ifadelerini kullanan Muş, itirazların süratle hazırlandığını düşündüğünü söyledi.

Muş, üçüncü dilekçenin sonuç zaman verildiğini ifade ederek, “İlk iki dilekçeyi de gölgede bırakacak şekilde, düzenlemenin kalbi diyebileceğimiz, hani köprülerde kilit taşı vardır ya o maddenin iptaline yönelik üçüncü tıpkısı arzuhâl veriliyor ve bu konu olmazsa zaten düzenlemenin hiçbir anlamı kalmıyor. Hep o tekelleşmeyi, kartelleşmeyi engelleyen husus de o. Nedeniyle ben politika kurumu namına çok üzüldüm. Yani düşünce birliğiyle sabık tıpkı düzenlemenin, siyaset kurumunun bu noktaya düşmesine üzüldüm. Milletvekilleri çok yumruk duruma sokuldu. Yani ben CHP milletvekilinin bunu isteyerek götürdüğünü banko düşünmüyorum. Keskin tıpkısı şey.” dedi.

Süreci bekleyeceklerini dile getiren Muş, “Tığ elbette düzenlemeyi hazırlıyorken anayasanın baş hükmüdür, ‘Devlet tekelleşmeyi ve kartelleşmeyi gölge etmek üzere vacip tedbirleri alır.’ diyerek bir anne hüküm var. Bunu cesamet hükümete yüklüyor bu sorumluluğu. Dolayısıyla biz o sorumluluktan hareketle düzenlemeyi hazırladık. Anayasa Mahkemesinin değerlendirmesini bekleyeceğiz. Esas Mahkemesinin değerlendirmesinden sonraları ancak ne yapacağımızı söyleyebilirim. Ihtimal Anayasa Mahkemesi bunu reddedecek, bilemiyoruz ne yapacağını. Nedeniyle Kanunuesasi Mahkemesinin değerlendirmesini gördükten bilahare biz mukteza adımları atacağız. Amma yönetmeliği çıkartıp kanunu uygulamaya kesinlikle başlayacağız.” diyerek konuştu.

(Sürecek)