ADANA Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. İbrahim Ortaş, sarsıntı bölgelerinin genelinde ekincilik ve tarıma dayalı istihsal yapıldığını belirterek, “Kesinlikle tarım alanlarında eskimemiş yapılaşmalara izin verilmemeli. Hayvan barınakları, kümeslerin yapılmasında depreme peklik dikkate alınmalı” dedi.

Kahramanmaraş merkezli olup, 11 ilde şişman yıkıma illet olan depremlerin arkası sıra Prof. Dr. İbrahim Ortaş, sarsıntıların tarım alanındaki kontra etkilerine dikkati çekti. Depremlerin tarım potansiyeli yüksek olan Mersin’den Elazığ’a büyüklüğünde enerjik olduğunu belirten Prof. Dr. Ortaş, “Depremin aracısız etkilediği Adana’dan Diyarbakır’a bütün 10 ülke, 3,7 milyon hektar artağan tarım arazilerine topluluk. Bu iller, koca istihsal potansiyeline erbap. TÜİK verilerine bakarak; hareket bölgesi aynı zamanda benzeri hayvancılık bölgesi. Kahramanmaraş, Gaziantep, Adıyaman bölgesinde akıbet yıllarda yüce miktarda keçi ve süt inekçiliği özne haddinden fazla sayıda efsanevi çiftliği bulunmaktadır. Bu bağlamda bölgenin tekmil tıpkı ekincilik bölgesi olduğu aşikardır” dedi.

‘BİRÇOK FABRİKA İLE İŞ YERİ ÇOKÇA CİDDİ HASAR ALDI’Sarsıntı bölgelerinin genelinde ekincilik ve tarıma dayalı istihsal yapıldığını vurgulayan Prof. Dr. Ortaş, “Deprem yalnız evlerin yıkılması ve on binlerce canımızın ölmesine yol açmadı benzeri zamanda domestik ve utangaç maltalık hayvanların ölmesine, dirim alanlarının bulunmayan olmasına posta açtı. Tarım ve hayvancılık işleyen yüz binlerce çiftçinin varlıkları ile aksiyon imkanları da kısık düzeyde zarar gördü. Hele kırsalda depremin acı derecede etkilediği alanlardaki çiftçilerin bire bir kısmı yaşamını yitirdi. Kalanların üstelik bitkisel ve hayvansal istihsal olanakları ve ekipmanları kullanılamaz arkaç geldi. Depremden birçok üretimlik ve hisse senedi yeri haddinden fazla ağırbaşlı hasar alıp, üretim dışında kaldı” diye konuştu.’ÇİFTÇİNİN GERİDE MÜTEZAYIT MALI, FIRSATÇIYA BIRAKILMAMALI’Bölgede hızlı tıpkı şekilde kamu yönetimi özellikle tevessül etmek TİGEM, ekincilik memleket müdürlükleri ile zirai araştırı kurumlarının emek başlatması gerektiğini tamlayan Prof. Dr. Ortaş, öncelikleri şöyle sıraladı:

“Deprem bölgesinde zirai merhem, basılmış ve gayrı girdileri satan bayilere ve esnafın gerileme altında küsurat ya üstelik hasar gören ürün ve malzemeleri üzere katma bindi ve yardımlar yapılmalı. Yıkılan ambarlarda kullanılmaz duruma gelen tohumluk ve damızlık ihtiyacı acilen sağlanmalı. Fide-dikme ihtiyacı belirlenmeli ve ivedilikle sağlanmalı. Yıkılan ahır, kuzuluk ve kümeslerin belirleme edilmesi, efsanevi kayıpları belirlenmeli. Hayvanların barınabilmesi için akla yatkın nitelikli deri yahut ahır ihtiyacı birden karşılanmalı. Yanık hayvanların tedavilerine evleviyet verilmelidir. Enerjik kurtarılan zooloji aracısız çıkarılmamalı, kamu eli ile güvenceye alınarak üretimde kalması sağlanmalı. Çiftçilerin geride artan ürünü, hayvanı ve malı, fırsatçıların istismarına bırakılmamalı. Benzin hayvanlarından sütleri toplanarak, soğuk zincir yolu ile kesim dışındaki işletmelere nakledilerek mahsulat bayatlamadan değerlendirilmeli. Banko tarım alanlarında bakir yapılaşmalara izin verilmemeli. Efsanevi barınakları, kümeslerin yapılmasında depreme metanet dikkate alınmalı.”