İsveç’te Türk Büyükelçiliği uğrunda Kuran yakıcı Danimarkalı Rasmus Paludan ile ötede salim görüşlü İsveçli gazeteci Chang Frick arasında aynı ilgi olduğuna dayalı iddialar İsveç basınında serbest kayran tuttu. Frick’in Rusya bağlantısı olduğu iddiaları üstelik kendisine soruldu.

Frick, Kremlin ile beyninde sargı olduğuna dair iddiaları reddediyor.

İsveçli uzmanlar ve yorumcular, Paludan ve Frick ile Rusya beyninde bağlantı olabileceğine dair güzeşte hafta çıkan iddialarla ilişkin İsveç basınına konuştu.

18 Familya’ta, İsveç’te Syre adlı bilgelik kuruluşu, çılgın salim görüşlü Nyheter idag isimli tıpkı genel ağ sitesi sahibi olan ve şiddetli iyi İsveç Demokratları’na ilişik göstergeç kanalına uyumlu programlar eden Frick’mağara, Paludan’a eylemine izin başvurusu yapabilmesi amacıyla 320 İsveç kronu (30 dolar) ödediğini yazdı.

Ancak Paludan ve Frick’le İsveç basınının yaptığı haddinden fazla sayıdaki röportaja bakıldığında, Kuran yakma eyleminde kimin üstünlük aldığı; fikrin kimden çıktığını çakozlamak tür görünmüyor.

Expressen isimli dergiye mütekellim Frick, Paludan’a cevaz başvurusu için ihtiyacı olan parayı ödediğini kabul ediyor. Buna gerekçe namına bile Paludan’ın Danimarka’de yaşadığını; oradan parayı gönderdiğinde zamanında ulaşamayacağını gösteriyor. Ancak peşi sıra “Paludan’ı can yerine desteklemediğini, bunun bundan sonra yardımsever olabilmek isteyerek aynı akım olduğunu” savunuyor.

İsveç Televizyonu’na verdiği mülakatta üstelik Frick, “Bu olay özelinde konuşacak olursam, bu kalıp aktivizmi destekliyorum. 300 kron çok bağan bir sevap, bu aktivizmin uğrunda durmamalıydı” dedi. Ödediği paranın gazeteci yerine güvenilirliğini menfi etkilemediğini, zira okuyucularını kandırmadığını “Ben doğrusu böyle çalışıyorum, bana baktığınızda ne görüyorsanız oyum” sözleriyle rapor ediyor.

Kuran yakma eylemine karışma olduğu bilinen aynı eksantrik şiddetli sağ görüşlü gazeteci da öncecilik aldığı iddialarını reddediyor. Dagens Nyheter gazetesine konuşan gazeteci, “Bu konuda çokça aşkın müşavere ve ağız dalaşı oldu. Sanırım birinin arkadaşının fikriydi” diyor.

Paludan ise Aftonbladet dergisine verdiği röportajda “Eylemi gerçekleştirmesini kendisinden kimin istediğini hatırlamadığını” savunuyor“. Alternatif medyadan ve diğerlerinden muhtemelen 20 kişiyle ilişki halindeydim. Bana söylemeselerdi gelip bunu yapmazdım.” diyor.

Chang Frick kimdir?

24 Karı’ta, Amerika merkezli bellek kuruluşu Robert Lansing Enstitüsü, Rusya ordusunun duyum örgütünün, konudan haberi olmadığı halde Paludan’ı, Chang Johannes Frick yoluyla kullanmış olabileceğini yazdı. Frick’mağara birlikte “bir nice verinin bel ettiğine bakarak psikolojik operasyonlar üzere geçer ayrımsız GRU (Rusya ordusu istihbarat örgütü) elemanı olduğunu” yazdı.

Düşünce kuruluşunun yazısında bire bir zamanda “Frick’in gizlice GRU ile işbirliği içinde akım ettiğini ve Rusya ile angajmanlı olduğunu gösteren çokça mefret bir nice selen var” ifadeleri meydan alıyor. Ardından dahi Frick’mağara Kremlin’e kapalı müteharrik Russia Today adlı (bugünkü adı RT) bili kanalı için tınlamalı gazetecilik faaliyeti yaptığını söylüyor ve Frick’mağara detaylı zamandır Polina isimli tıpkı Rusya vatandaşı kız arkadaşı olduğunu; Polina ve Frick’mağara iki çocuğu dahi olduğu bilgisini ekliyor.

Dagens Nyheter, röportajın peşi sıra yayımladığı aynı ayrıksı makalede Frick’in sabık sene, daha önceki Moskova’dahi “hamur devlet sahibi insanlarla tanıştığına dair” tweetler paylaştığını; 2017’de da Rusya’üstelik seçme gözlemcisi adına çalıştığını yazdı ve ekledi:

“Rusya’nın Ukrayna’dahi saldırısı sonrası Frick kendisini çarkıt görüşlerinden uzaklaştırmaya çalıştı; Putin’i yüz kere savunmasının vakit kaybetmeden ayrımsız jest olduğunu savundu.”

Fakat İsveç Radyosu’na mütekellim Frick, Robert Lansing Enstitüsü’nün argümanlarının tutkun olduğunu söyledi. Expressesn’e verdiği röportajda da “Rusya devletiyle tek ahit işim olmadı. Rusya’nın Ukrayna’da yaptıkları konusunda yoğun eleştirilerim var” dedi.

‘Somut argüman yok’

İsveç medyası ise Kuran yakma eylemini, çoğunlukla İsveç’mağara NATO’evet üyelik sürecini damarı bozuk etkilediği bakış açısıyla ele aldı.

İktidardaki muhafazakar partili Başbakan Ulf Kristerrson’ın ülkeyi çılgın sağlıklı İsveç Demokratları ile işbirliği halinde yönettiğine ve Frick’in üstelik İsveç Demokratları’yla bağlantılı olduğuna vurgu özne İsveç basını, partinin kendisinin da Rusya’yla bağlantıları olduğu iddialarına meydan veriyor. Şu an İsveç’te ana tartışma, Kristersson’ın büyüklük yönetiminde lacerem İsveç Demokratları’na tutkun olduğu ve bunun yaratabileceği sorunlar üzerinden sürüyor.

İsveç Veri Ajansı TT’nin haberine göre, uzmanlar seçkin ne kadar Kuran yakma eylemindeki Rusya etkisini gözardı etmese bile “somut bir iddia gösteremiyorlar”.

Lund Üniversitesi’nden Tony Ingesson dahi, “Olayda Rusya’nın ayrımsız etkisi olduğu üstüne kararsızlık fark etmek amacıyla elimizde sebeplerimiz var. Bu kadar akıllıca kombinasyon edilmiş ve sonuçları Rusya’evet yarayan bir gösteri bunu tasalandırmak için yeterli fakat bu süreci fark etmek çokça zor çünkü proses, olması beklendiği kabil transparan veya görünür değil.”

TT, İsveç Defans Akademisi’nden Jorgen Holmlund’un sözlerine de haberinde düz veriyor:

“Zalim yetkililerin böyle benzeri eylemi tevhit edecek kabiliyeti var mı? Banko var. Olur bunun arkasında onların olduğundan, bindi ve ödemeyi aracılar tarafından onların sağladığından emniyetli kabil miyiz? Hayır. Tamam ilişkilerinde istedikleri öz bu mu? Banko peki.”