Kışın yeterli kar yağışı almayan Doğu Rum Bölgesi, son yılların yer kurak şita mevsimini geçiriyor.

Erzurum, Kars, Ardahan ve Balkı, kış mevsiminde kar yağışının genişlik aşkın faal olduğu iller arasında meydan alıyor. Önceki yıllarda aralık ve familya aylarında karla kaplanan şehirlerde, son yılların genişlik kurak kışı yaşanıyor. Gelgel sıcaklığının zaman normallerinin üstünde seyrettiği bölgede, besiciler birlikte hayvanlarını meralarda otlatmaya devam ediyor.

Güzeşte yıl ile bu yıl ocak ayında ayrımsız noktalardan çekilen fotoğraf ve görüntüler ise bölgede yaşanan kuraklığı gözler önüne seriyor.

Dert İbrahim Çeçen Üniversitesi (AİÇÜ) Malumat Gökçe Yazın Fakültesi Coğrafya Bölümü Öğretim

Üyesi Prof. Dr. Faruk Kaya, AA muhabirine, limon bahçesi gazlarının atmosferde aheste yerine birikmesi sonucu oluşan küresel ısınmanın dünyada etkisini hissettirmeye başladığını söyledi.

Özellikle sonuç 30 yılda dünyada limonluk gazlarının kullanılmasıyla yalın, yağış ve ekstrem değerlerin birlikte katıksız afetlerin her sabık çevrim henüz aşkın kendini hissettirmeye başladığını anlatım eden Kaya, “Türkiye açısından baktığımız ant, Türkiye ayrımlı iklimlerin mihrak noktasında bulunan tıpkısı ülkedir. Bu anlamda Türkiye toptan ısınmadan bunaltıcı şekilde etkilenecek ülkelerden aynı tanesidir. Toptan ısınmanın yer koca sonuçlarından aynı tanesi bu yıl de yaşadığımız gibi kuraklıktır.” diye niteleyerek konuştu.

“Balkı’bile kar yoksa bölgenin başka taraflarında bile yok”

Kaya, Hava Bilgisi verilerine bakarak Şark Rum Bölgesi’nde boşluk ayı yalın ortalamasının 1,5 paye olduğunu belirterek, 2022 yılı yalaz ortalamasının ise 2,4 merhale ölçüldüğüne işaret etti.

Sıcakların bu kadar artması ve kar yağışının olmamasının kuraklığa hastalık olduğunu anlatan Kayaç, şunları kaydetti:

“Dünyadaki hep akarsuların kaynağını dağlar oluşturmaktadır. Dağların efdal kesimlerinde üstelik şu anda kar bulunmayan. Bellek olmaması saha şeş akarsu kaynaklarının tagaddi durumunu büyük ölçüde azaltmaktadır. Yeryüzündeki suların kaynağı yağışlardır. Yağışlarla düşen suların üçte biri kayran altına, üçte biri gelişigüzel akışa geçmekte ve kavrayışsız kalanı üstelik buharlaşarak atmosfere dönmektedir. Balkı bu bölgede genişlik aşkın akıl düştüğü yerlerden. 1985 Gücük Ay ayında 225 santim kar yağmış. O açıdan baktığımızda Dert’dahi kar yoksa bölgenin özge taraflarında da bulunmayan.”

Kar yağışının olmamasının turizm sektörü ve bölge illerindeki ski merkezlerini üstelik suratsız etkilediğine dikkati çeken Kaya, “Ağrı’üstelik 1991 yılında Karı ayının 18’inde kar yağışı başlamıştı. O günden bugüne kar yağışının bu kadar geciktiği hiç kabak, ego hatırlamıyorum ve verilerde de karşılaşmadım. Geçen yıl bu zamanlar kar yağışı çok fazlaydı. Karla savaş devam ediyordu. Bundan ekolojik ortam bahar ve yaz aylarında akarsularımızın su seviyesi ferah durumdaydı.” ifadelerini kullandı.

“72 yaşındayım, Erzurum’de hakeza kurak bire bir sene hatırlamıyorum”

Erzurumlu 72 yaşındaki Osman Tığ, kente kar yağması amacıyla yakarış ettiklerini anlattı.

Daha ilk bu format kurak bire bir şita geçirmediklerini belirten Tığ, şunları dile getirdi:

“Eskiden ayrımsız yıl 15 Ilk Teşrin kadar ramazanda ağaçlar yaprağını dökmemişti. Anca benzeri kar yağdı kim trafolar patlamıştı, sular akmıyordu. Öyle zamanlar aklıma geliyor. Eskiden 1,5 metreye mümasil kar yağardı fakat şu anda 3-4 senedir o kar namevcut, bu yıl dahi tek bulunmayan. 72 yaşındayım, bu seneki kadar kar yağmayan ve susuzluk olan ayrımsız yıl hatırlamıyorum. Kuraklık tamam fakat böyle hiç olmamıştı, ocakta hele ki site merkezine kar yağardı.”

Erzurumlu 76 yaşındaki Osman Sezai Yazıcıoğlu ise geçmiş yıllarda eylül ve ekim aylarında Erzurum’a kar yağdığını hatırlatarak, “Erzurum’üstelik bu mevsimde kar bulunmayan. Bu yaşa büyüklüğünde hayatımda gördüğüm bir şey değil. Hakeza ayrımsız şeyi hayatımda ilk defa görüyorum.” diye konuştu.

“Ev ayının ortaları ve Ardahan’da kar bulunmayan”

Ardahanlı Tahsin Ürker, bu sene henüz kar küreme yapmadığını rapor etti.

Bu sene antipatik havanın hareketli olduğunu belirten Ürker, şunları aktardı:

“Sabık yıl bu noktada kar kürerken beni görüntülemiştiniz. Ben o ahit kar kürüyordum. Ancak elan o manzarayı görmedik. Kar yağışını ve kar küremeyi özledik. Çünkü kar Ardahan’ın güzelliğidir. Şu dakika ocak ayının ortaları ve etrafta kar bulunmayan, antipatik ve jale var.”

“Kars’ta en son 1999 yılında hakeza yağışsız bir gelgel vardı”

Kars Tarım Odası Başkanı Fakirlik Ertaş, çeyrek altın asrın arz yağışsız dönemini yaşadıklarını söyledi.

Kış mevsiminde az yağış aldıklarına değinen Ertaş, “2023 yılının Familya ayının ortalarına geldik ve halen kar yok. Kaba ayaz ve kurak tıpkı gelgel var. Şu anda 24 yılın yer kurak sezonunu geçiriyoruz, en son 1999 yılında böyle kurak tıpkı çekicilik vardı. O çevrim dahi küçük ay ayının sonlarında kar canlı olmuştu.” bilgisini verdi.

Vatandaşlardan Mehmet Kayakağanlı, bu mevsimde kar yağışı olmaması durumunu en üst 20 sene geçmiş yaşadıklarını belirtti.