Gazi Mustafa Eksiksizlik Atatürk’ün 107 yıl önceki Çanakkale Savaşları sırasında umum yazısıyla kaleme aldığı saldırış emri, arşivlerden çıkarılıp Çanakkale Savaşları Araştırma Merkezinde sergilenmeye başlandı.
Kent merkezinde geçen kamer Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un üstelik katıldığı törenle hizmete açılan merkezde, muharebelerden kalma bir nice hususi vesika, belgelik, tezkere ve derlem bulunuyor.
Bunlardan biri olan, 19. Parti Komutanı Kaymakam Mustafa Kemal vasıtasıyla el yazısıyla Osmanlıca kaleme alınıp Kemalyeri Karargahı’ndan Şimal Grubu, 16. Parti, Sağlıklı, Sol, Eşkal ve Kabatepe grupları, Topçu, Süvari 25. Kortej ve 13. Söz kumandanlıkları ile Baştabipliğe gönderilen 12 Mayıs 1915 tarihli buyruk, uzmanlarca okunarak Latin harfleriyle bugünün Türkçesinde yazıldı.
Atatürk’ün “Aykırı siperler arasındaki mesafe 8-10 metre, yani ölüm muhakkak. Birinci siperdekilerin hiçbiri kurtulmamacasına düşüyor. İkinci siperdekiler onların namına gidiyor. Ancak hangi kadar imrenilecek ayrımsız soğukkanlılık ve tevekkül ile biliyor musunuz? Öleni görüyor, üç dakikaya büyüklüğünde öleceğini da biliyor ve genişlik ufak aynı takiye bile göstermiyor.” ifadesiyle anlattığı Bomba Sırtı Muharebeleri’nden 2 gün önceki kaleme aldığı emrinde, kararlılığını gösteren sözleri bulunuyor.
Araştırı Merkezinde orijinali ve Latin Halkları harfleriyle yazılan metni sergilenmeye başlanan emirde geçen ara sıra ifadeler şöyle:
“Düşmanın yaptığı değme cins teşebbüsün efrad ve zabitanımız tarafımızdan derhal ateş ve süngü ile karşılanarak aylak ayla getirildiğini görmekle kıvanma duyuyorum. Düşmanın yapacağımız hücumları engel için siperlerinin önüne lif örgüsü fayrap etmek istediğini anlıyorum. Buna hiçbir cephede asla izin edilmeyecektir.
Düşmanın gelişmemiş takviye aldığına kararsızlık yoktur. Bu tahkim ile bizim cephemizde seçme noktaya yüklenmesi uzak benzeri ihtimal değildir. Hakeza tıpkısı halde askerlerimizin, düşmanın yapacağı hücumu defedeceğine eminim. Ancak, bekâr düşman hücumlarını savmak maksadı, vazifemizin adına getirilmesi için yeterli olmayıp tersine düşman hücumu engellendiği anda derhal kesim kumandalarının, o noktada ihtiyatlarını bir numara başkaca sürerek çapraz hücum ve saldırı ile antagonist mevzilerine girmeleri gerekmektedir. çıktı düşman hücumunun engellendiği haberine değil paçarız hücum ile antagonist mevzisine girilmiş olduğu haberine değer ederim.”
5 binin üzerinde nesep, Düzlük Başkanlığına kazandırıldı
Çanakkale Savaşları ve Gelibolu Tarihi Düz Başkanı İsmail Kaşdemir, AA muhabirine, site merkezindeki Kordon Boyu’nda restorasyonu tamamlanarak hizmete açılan sakat Sahil Sıhhiye Binası’nın, Çanakkale Savaşları’na ilgilendiren bağlanmış, görsel, işitsel bilgelik, doküman ve dokümanın tespit ve gerçekleştirme edilmesi, bunları ecnebi ülke kaynaklarıyla bütünleşmiş biçimde araştırmacıların erişimine makul ayla getirilmesinin amaçlandığı tıpkısı merkeze dönüştüğünü söyledi.
Kaşdemir, savaşlarla ilgili bugüne arbede yayımlanmış dokümanın temini kanalıyla Osmanlı Açıkçası, Türki, İngilizce, Frenkçe ve Almanca 5 binin üstünde mahiyet ile Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü arşivinde Çanakkale’ye ait belgelerin de Kayran Başkanlığına kazandırıldığını belirtti.
Belgelerin çok hususi ve yüce olduğunu vurgulayan Kaşdemir, “Mustafa Eksiksizlik Atatürk’e, Enver Paşa’ya ait birçok imzalı vesika, egemenlik, kitap Çanakkale Savaşları Araştırma Merkezindeki raflarda yerini aldı.” dedi.
Gazi Mustafa Kemal Atatürk’e ait imzalı emirlerin Çanakkale Savaşları Araştırma Merkezini henüz anlamlı ve ilgi çalımlı arkaç getirdiğini anlatan Kaşdemir, şunları kaydetti:
“12 Mayıs 1915’te Kemalyeri’nden düşmana saldırış emrini vermiş olduğu, içeriği çokça manidar ve mehabetli olan bu egemenlik burada ziyaretçilerimizin çokça haddinden fazla ilgisini çekiyor. Nedeniyle bu büyüklüğünde majör belgeyi, hususi belgeyi, mektubu, hatıratı görmek talip herkesi, Çanakkale sevdalılarını, Çanakkale meraklılarını, Çanakkale araştırmacılarını Çanakkale’de bu araştırma merkezinde izaz etmek, onları burada yatırmak istiyoruz.”
